ارزیابی عملکرد سایه و تابش حیاط های مرکزی خانه های سنتی در اقلیم گرم و خشک شهر یزد

حیاط مرکزی به عنوان یک الگوی بومی و سامانه ی سرمایشی غیرفعال بر آسایش حرارتی خانه های سنتی مناطق گرم و خشک و گرم و مرطوب تاثیرگذار است. هدف این تحقیق، بررسی سازگاری اقلیمی حیاط های مرکزی خانه های سنتی بر اساس بهره مندی از سایه و تابش خورشید در اقلیم گرم و خشک شهر یزد است. بدین منظور، ده نمونه از حیاط های مرکزی خانه های سنتی انتخاب و توسط نرم افزار اکوتکت آنالیزور مدل سازی گردید. سپس میانگین میزان سایه اندازی و دریافت تابش سطوح هم جوار حیاط های مرکزی برای تمام ماه های سال محاسبه و شاخص سایه-تابش سطوح در دوره های گرم، سرد و سالیانه استخراج گردید. به این ترتیب، میزان سازگاری اقلیمی حیاط های مرکزی و رابطه ی بین تناسبات هندسی سطوح هم جوار حیاط های مرکزی و شاخص های سایه-تابش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که میانگین سالیانه ی شاخص سایه-تابش جداره ها، کف و کل سطوح حیاط های مرکزی موردمطالعه به ترتیب برابر 56، 44 و 51 درصد است. بر همین اساس جداره ها، کف و کل سطوح حیاط های مرکزی دارای سازگاری متوسط با اقلیم شهر یزد می باشند. رابطه ی همبستگی بین تناسبات ابعادی و زاویه ی انحراف حیاط مرکزی با شاخص سایه-تابش نشان می دهد که با افزایش نسبت L/W و H/W و کاهش زاویه ی انحراف، میزان شاخص سایه-تابش جداره ها کاهش و برخلاف آن، شاخص کف و کل سطوح افزایش می یابد. هم چنین با افزایش نسبت H/L و کاهش زاویه ی انحراف، میزان شاخص سایه-تابش جداره ها و کل سطوح کاهش و شاخص سایه- تابش کف حیاط مرکزی افزایش می یابد.