نگاهی تبارشناسانه به مفهوم طبیعت و تجلی حضور آن در معماری خانه های ایران

فضاهای زیستی و در متن آن، «خانه ها»، از نیازها و آفریده های ماندگار انسانها در هر جامعه انسانی بوده و با وجود سالهای متمادی ساخت و زندگی در آنها، همچنان طراوت، لطافت، تعلق خاطر و رمزگونگی در تمام ابعاد آنها مشهود است. این فضاها به عنوان اصیلترین و زیباترین دستاورد ملموس معماری، علاوه بر حفظ آسایش و آرامش استفاده کنندگان، مبین هویت آنان بوده و از طریق مولفه های متعددی خاطرات، رویاها و امیدهای ساکنان را به بهترین شیوه پاس داشته اند. یکی از این مولفه ها طبیعت است که معانی متنوعی را از طریق لایه های معماری متناسب با شرایط زمان به مخاطب منتقل می کند. هدف اصلی در این پژوهش شناسایی مولفه های تاثیرگذار در آفرینش مفاهیم طبیعت و نحوه حضور آنها در معماری خانه های ایران است. روش شناسی پژوهش، تبارشناسی فوکویی و برای تحلیل داده ها، از روش نشانه شناسی پیرس استفاده شده است. مطالعات تحقیق نشان می دهند که معانی حاصل از طبیعت فقط در درون خانه ها نهفته نیستند؛ بلکه در چارچوب گفتمانهای خاص متناسب با شرایط جامعه در هر دوره تاریخی با قدرت پیوند خورده، هویت و ذهنیت ساخته اند. حضور کالبدی، عملکردی و محتوایی طبیعت علاوه بر یادآوری گذشته از طریق معانی صریح و ضمنی، تحت تاثیر تحولات مدرنیته و ایجاد گرایشهای متنوع معماری منجر به تولید دانش و معانی جدید در حوزه صنعت، هنر و معماری گردید.