واکاوی نقش و جایگاه زبان در تهذیب نفس با تکیه بر اندیشه های حکیم نظامی گنجه ای
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (بدون رتبه معتبر)
چکیده:
تاملات حکمی و اخلاقی حکیم نظامی در باب تربیت نفوس انسانی و گرایش به سیر و سلوک معنوی وی مقولهای انکارناپذیر است. در پژوهش حاضر که با رویکرد تعلیمی- تربیتی سامان » پنجگنج « در یافتهاست، با هدف تبیین اندیشه های تربیتی حکیم نظامی، نقش و جایگاه زبان بهعنوان ابزاری سودمند یا زیانبخش در تهذیب نفس بررسی میشود. اهمیت پژوهش در آنجاست که همسویی اهداف تربیتی شاعر را با آموزه های اسلامی و نیز، پیوند شعر و ادب را با حوزه تعلیم و تربیت اسلامی برای مخاطب بازمینماید. یافته های تحقیق نشان میدهد که زبان در نگاه نظامی دو جنبه خیر و شر دارد؛ از یک سو، علمدار دیوان سخن و ابزار تسبیح و تحمید و سخنپروری است و از دیگرسو، پارهگوشتی است که چون بیهنگام به جنبش درآید، مستمع را به ملال آورده و گوینده را در دام آفاتی چون غیبت، دروغ، سخن- چینی و دیگر گناهان زبان گرفتار میکند. توجه به تربیت نفس در پرتو شناخت فواید و آسیبهای ناشی از گفتار در رابطه با خود و دیگری نیز، نکتهای است که نظامی بدان روی آوردهاست. وی منشا برخی گناهان زبانی را در ابتلای صاحب آن به حسادت، تندخویی، بیآزرمی، جهالت و حتی تاثیر مثبت یا منفی طبع و گوهر میداند؛ بنابراین،آنچه شاعر در اینباره بدان توصیه میکند، رعایت اقتضای حال و مقام و اعتدال و میانهروی در کاربست زبان است.
کلیدواژگان:
فواید زبان ، آفات زبان ، آداب سخن ، تهذیب نفس ، نظامی گنجهای
زبان:
فارسی
صفحات:
1 تا 35
لینک کوتاه:
magiran.com/p2352207
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!