بررسی ارتباط بین شاخص توده بدنی با تراکم مواد معدنی استخوان کمر در زنان میانسال فعال و غیرفعال

پوکی استخوان و چاقی از مشکلات عمده‫ای هستند که شیوع آنها در حال افزایش است. فعالیت بدنی می تواند از طریق مکانیسم های متعدد مانند تغییر در شاخص توده بدنی (BMI) در پیشگیری از پوکی استخوان موثر واقع شود. با توجه به اندازه گیری آسان BMI، این شاخص به طور گسترده ای به عنوان شاخص میزان چاقی مورد استفاده قرار می گیرد. شاخص توده بدن (BMI) در مردان و زنان با تراکم مواد معدنی استخوان (BMD) ارتباط نزدیکی دارد. با این حال، رابطه بین BMI و BMD با توجه به مطالعات مختلف متفاوت است. بنابراین هدف از مطالعه حاضر بررسی ارتباط بین شاخص توده بدنی با تراکم مواد معدنی استخوان کمر در زنان میانسال فعال و غیرفعال بود.

تعداد 60 نفر زن میانسال فعال و 60 نفر غیرفعال در دامنه سنی 50 تا 65 سال، دارای سوابق پزشکی و آزمایشات بالینی در بیمارستان میلاد تهران و بصورت در دسترس انتخاب شدند. شاخص توده بدنی محاسبه و تراکم مواد معدنی استخوان با اسکن DEXA در ستون فقرات کمری (L4 تا L1) اندازه گیری شد. از آزمون t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون برای ارزیابی داده ها استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS-26 استفاده شد.

نتایج این مطالعه نشان داد که در گروه فعال در مهره های کمری L1، L3 و L4 (به ترتیب  0/034= p  0/017=p، 0/019=p)، و در گروه غیرفعال در مهره های L1 و L4 (به ترتیب 0/034 =  p، 0/022 = p)، بین شاخص توده بدنی با تراکم مواد معدنی استخوان ارتباط مثبت و معنی داری وجود داشت. در سایر مهره های هردو گروه بین شاخص توده بدنی با تراکم مواد معدنی استخوان ارتباط معنی داری یافت نشد.

نتایج تحقیق حاضر نشان داد که افزایش وزن و در نتیجه BMI در زنان فعال خطر پوکی استخوان را کاهش می دهد. به نظر می رسد انجام فعالیت های بدنی در زنان به کسب توده عضلانی بیشتری منجر می‫شود، و به نوبه خود افزایش تراکم مواد معدنی استخوان ها را به دنبال دارد. با توجه به این موضوع شاید بتوان گفت یکی از کاربردهای نتایج تحقیق حاضر، استفاده از این شاخص در پیشگویی میزان تراکم استخوان افراد است.