نگاهی انتقادی به کتاب ادبیات کودک در ایران: درس نامه دانشگاهی

کتاب «ادبیات کودک در ایران» درسنامه ای دانشگاهی است که اکثر سرفصل های وزارت علوم را برای دو واحد درس «ادبیات کودک» در مقطع کارشناسی پوشش می دهد. نویسنده کتاب مذکور محمد دهریزی از مولفان کتاب «نگارش» دوره متوسطه، دانش آموخته ادبیات، و از شاعران و نویسندگان حوزه کودک و نوجوان است که آثارش برنده جایزه های متعددی شده است. کتاب فوق الذکر برای نخستین بار در سال 1388 با عنوان «ادبیات کودکان و نوجوانان ایران» منتشر شد و ویرایش جدید آن در سال 1399. کتاب مذکور وجوه مثبت بسیاری دارد اما به دلیل ضعف های روش شناختی مشترکی که با بسیاری از کتاب های تالیفی ادبیات کودک دارد، پژوهش حاضر ترجیح می دهد بیش از این که از منظر استحسانی به این کتاب نگاه کند، از منظری انتقادی آنرا در بوته نقد قرار دهد. کتاب ها به اندازه ای که بتوانند پارادایم های یک نظریه را به صورت سلسله مراتب نظام مند به خواننده ارایه بدهند، کارکرد علمی دارند. از همین رو هدف اصلی این مقاله بررسی روش نظام مندسازی الگوواره های نظری معرفی شده در کتاب است. در همین راستا، کتاب مورد نظر در شش محور نقد و بررسی می شود: آموزش، روش مندی، محتوا، ویرایش، فصل بندی، و زیبایی شناسی. این پژوهش برای نخستین بار در ایران کتابی را از حوزه ادبیات نظری کودک و نوجوان مورد نقد قرار می دهد.