ارزیابی و رتبه بندی تامین کنندگان سبز با ترکیب تحلیل مسیر و تکنیک های تصمیم گیری

فشارهای خارجی از سوی قانون گذاران، مشتریان، تامین کنندگان، رقبا، گروه های اجتماعی و رسانه ها به طور فزاینده ای سازمان ها را مجبور می کنند تا فعالیت های مرتبط با محیط زیست را در فرآیندهای تجاری خود دخیل کنند. مدیریت زنجیره تامین سبز موضوعی موردتوجه در میان دانشگاهیان و متخصصین است. این سیستم یکی از نوآوری های اخیر جهت افزایش توانایی مدیریت زنجیره تامین است. هدف اصلی پژوهش حاضر، ارزیابی و رتبه بندی تامین کنندگان سبز با ترکیب تحلیل مسیر و تکنیک های تصمیم گیری (سوارا و تاپسیس) است.

روش پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش جمع آوری داده ها، توصیفی- پیمایشی است. بدین منظور، نخست با مرور ادبیات، هفت عامل بحرانی موفقیت در پذیرش سیستم مدیریت زنجیره تامین سبز استخراج شد. جامعه و نمونه آماری پژوهش در خصوص بررسی تاثیرگذاری عوامل بحرانی در صنعت گاز، شامل 80 نفر از خبرگان و متخصصان است که به دلیل محدود بودن جامعه از تمامی اعضای نمونه به منظور جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بهره گرفته شد. همچنین نمونه موردبررسی به منظور تکمیل پرسشنامه دوم و اجرای تکنیک سوارا شامل 40 نفر از متخصصان و مدیران صنعت گاز است که به منظور ارزیابی عوامل با استفاده از پرسشنامه از نظرات آن ها بهره گرفته شد. درنهایت از نظرات 12 خبره صنعت به منظور رتبه بندی تامین کنندگان بهره گرفته شد.

خروجی تحلیل مسیر حاکی از آن است که تمامی عوامل بحرانی موفقیت در پذیرش سیستم مدیریت زنجیره تامین صنعت موثر هستند. همچنین خروجی تحلیل سوارا نشان داد که عامل بحرانی "مشارکت تمامی کارکنان" با بیشترین وزن به عنوان مهم ترین عامل بحرانی موفقیت و عوامل "تعهد مدیریت ارشد" و "طراحی محصول/فرآیند سبز" در اولویت‎های بعدی ازنظر اهمیت قرار دارند. عامل "اندازه گیری عملکرد" نیز با کمترین وزن به عنوان کم اهمیت ترین عامل بحرانی موفقیت در پذیرش مدیریت زنجیره تامین سبز در صنعت گاز شناسایی شد. در انتها، با به کارگیری تکنیک تاپسیس، رتبه بندی هفت تامین کننده صنعت تعیین و پیشنهاد های کاربردی به مدیران صنعت ارایه شد.