طراحی مدل ارتقای نظام سلامت کشور با تاکید بر راهبردهای حکمرانی

نظام های سلامت نقش مهمی در بهبود و افزایش امید به زندگی داشته اند .با وجود این، شکاف بزرگی بین توان بالقوه نظام های سلامت و عملکرد کنونی آن وجود دارد که بسیاری از آن ها به مسایل مربوط به حکمرانی برمی گردد. هدف از انجام این تحقیق، ارایه الگوی ارتقای حکمرانی نظام سلامت کشور است. 

پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی-توسعه ای است. پس از بررسی مبانی نظری و تحقیقات پیشین، راهبردهای حکمرانی نظام سلامت شناسایی شدند. سپس با بهره گیری از روش دلفی فازی و نظرخواهی از 13 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی که به صورت هدفمند انتخاب شدند، مدل تحقیق طراحی شد. نهایتا، به منظور اعتبارسنجی مدل، از 169 نفر از مدیران و متخصصان بخش های نظام سلامت در شهرستان تهران با ابزار پرسش نامه نظرخواهی شد و داده های حاصل با روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار SmartPLS تجزیه و تحلیل گردید. در این مرحله، حجم نمونه با روش کوکران محاسبه شد و روش نمونه گیری از نوع نمونه دردسترس بود. 

 براساس یافته های تحقیق، به منظور ارتقای حکمرانی سلامت، 10 راهبرد اصلی و 58 راهبرد فرعی باید مدنظر قرار گیرد. راهبردهای شناسایی شده شامل جهت گیری استراتژیک، مدیریت بهینه منابع مالی، توسعه مشارکت ذینفعان، توسعه منابع دانشی، ارتقای سلامت اداری، توسعه ی دانش فنی، ارزش مداری و اخلاقی گرایی، توسعه ی بستر اجرایی و عملیاتی، مدیریت ظرفیت ارایه خدمات و تولیت متوازن و یکپارچه است. همچنین، ضریب تعیین برای متغیر پیامدها 0/549 و شدت اثر عوامل مداخله گر/تسهیل کننده و زمینه ای بر راهبردهای حکمرانی به ترتیب برابر با 0/610 و 0/533 است. 

 نتایج نشان داد که حکمرانی نظام سلامت پدیده ای چندوجهی و پیچیده است و به منظور ارتقای آن باید ‏مجموعه ای از راهبردها اجرا شوند. ضمنا، پیشنهاد می گردد که با توجه به مسایل و تهدیدهای پیش روی نظام سلامت، به منظور حرکت به سمت الگوی حکمرانی پیشنهادی در تحقیق حاضر، نقشه ی راه و برنامه ی بلندمدت تدوین گردد.