چالش های رعایت حقوق شهروندی متهم در فرآیند جرم یابی

ضابطان دادگستری در انجام فرایند جرم‌یابی با چالش رعایت حقوق شهروندی متهمان و برقراری نظم امنیت مواجه هستند که این تحقیق با هدف شناسایی چالش‌های حقوق شهروندی متهم در فرآیند جرم‌یابی تدوین شده است.

تحقیق حاضر از نظر نوع و هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی و از نظر ماهیت داده‌ها، کیفی بوده که جامعه آماری تحقیق شامل دو طیف، مصاحبه با نخبگان پلیس و اساتید حقوقی به تعداد 20 نفر در قالب پنل خبرگی و طیف دوم شامل تعداد جامعه آماری 114 نفر که متشکل از روسا و معاونین ادارات کلیه پایگاه‌های یازده‌گانه آگاهی تهران بزرگ و معاونین لایه اول مدیران پلیس آگاهی و پیشگیری ناجا که تعداد 72 نفر به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند مورد استفاده قرار گرفت.

یافته‌های پژوهش حاکی است که بیشترین چالش‌ها مربوط به فرآیند قضایی بوده از جمله عدم دسترسی فوری به مقامات قضایی و عدم حمایت قانونی و مناسب از ضابطان دادگستری بوده و کمترین چالش‌ها مربوط به فرآیند مدیریتی ازجمله کمبود امکانات و تجهیزات نهاد کشف جرم و عدم ارایه آموزش‌های فنی و تخصصی کشف جرم به ضابطان دادگستری است.

چالش‌ها عمدتا مربوط به مرحله دستگیری و تحت نظر پلیسی به تعداد 107 کد اولیه و تعداد 58 تم فرعی مورد شناسایی که در قالب 4 تم اصلی (قانونی، قضایی، اجرایی پلیس، مدیریتی ناجا) مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. به نظر می‌رسد بهترین راهکار رعایت حقوق شهروندی متهم، کسب آموزش‌های تخصصی و فنی لازم در حوزه جرم یابی و کشف جرم با توسل به فنون تحصیل ادله قانونی و مشروع رفع ابهامات فعلی قانونی و حفظ تعاملات قضایی بخصوص در جرایم مشهود است.