تعیین کننده های رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2: یک دهه مرور نظام مند منابع علمی

فعالیت های خودمراقبتی به عنوان چارچوبی برای آموزش بیماران دیابتی مورد استفاده قرار گرفته است. شواهد نشان داده است بیمارانی که در فرآیند مراقبت خود نقش فعال تری دارند، به نتایج سلامتی بهتری دست پیدا می کنند. مطالعه حاضر با هدف طراحی یک مرور نظام مند از منابع علمی در طول یک دهه گذشته برای شناسایی متغیرهایی که رفتارهای خودمراقبتی را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 تعیین می کند، انجام شده است.

با استفاده از کلید واژه های مرتبط، جستجو در بانک های اطلاعاتی Pub Med، EMBASE، CINAHL، Scopus، Med line، DOAJ، Oxford و سایر منابع علمی، جهت یافتن مقالات فارسی و انگلیسی در فاصله مرداد سالهای 1389 تا 1398 انجام شد. مراحل استخراج و گزارش این مرور نظام مند بر طبق پروتکل PRISMA ارایه شده است.

در جستجوی اولیه 1813 مطالعه به دست آمد که پس از حذف مقاله های غیرمرتبط و همپوشان، 62 مورد وارد بررسی نهایی شدند. در کل، 18 متغیر تعیین کننده رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 به دست آمد که بیشترین و تاثیرگذارترین متغیرها عبارت بودند از: خودکارآمدی، آگاهی، سطح تحصیلات، سن، مدت ابتلا و سواد سلامت.

در مجموع، شش عامل اصلی به عنوان عوامل تعیین کننده رفتارهای خودمراقبتی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 شناخته شد که خودکارآمدی قوی ترین پیش بینی کننده خودمراقبتی بود و انتظار می رود در طراحی و اجرای برنامه های آموزشی و تغییر رفتار در بیماران دیابتی مورد توجه قرار گیرد. مطالعات بیشتر در آینده ممکن است از یافته های این مطالعه مروری پشتیبانی کند.