تحلیلی بر وضعیت ساختاری و مدیریتی مزارع پرورش ماهیان گرم آبی استان گیلان

بررسی حاضر از نوع کاربردی و پیمایشی و جامعه آماری متشکل از 58  مزرعه منتخب پرورش کپور ماهیان استان گیلان است که گردآوری داده های آنها به روش بازدیدهای میدانی و تکمیل پرسشنامه ها انجام گرفت. از نظر طراحی ساختمان استخر،  7/39 درصد مزارع بازدید شده دارای دیواره های حاشیه ای مناسب و 9/56 درصد آنها از شیب بستر مطلوب برخوردار بودند. رودخانه ها (06/62 درصد) و چاه ها (86/25 درصد)، اصلی ترین منابع تامین آب مزارع بوده و پسابها نیز در بیشتر موارد (1/62 درصد) به رودخانه ها تخلیه می شدند. فیلتراسیون فیزیکی آب، منبع ذخیره آب و حوضچه رسوبگیر به ترتیب در 3/26، 3/19و 7/1درصد استخرها وجود داشت. مراحل آماده سازی اصولی در غالب استخرها بطور کامل انجام نمی شد. در تمامی مزارع ، بچه ماهی از داخل استان تامین گردیده و در 6/58 درصد آنها عملیات همدما سازی قبل از معرفی بچه ماهیان به استخر رعایت می شد. 53 درصد از پرورش دهندگان، غذای ماهیان را بصورت دست ساز تهیه می کنند. کودهای گاوی، مرغی، اوره و فسفات پرمصرف ترین انواع کود بوده، اما مقدار مصرف و روش کوددهی در اغلب مزارع سلیقه ای و بدون رعایت دستورالعمل های شیلاتی انجام می شد. عوامل زنده غیر هدف در بیشتر استخرها حضورداشته و برنامه جدی برای کنترل آنها وجود نداشت. نمونه برداری بهداشتی فقط در 3/10 درصد استخرها انجام می شد. تحصیلات مدیران مزارع اغلب غیر دانشگاهی و تعداد کمی از آنها در دوره های آموزشی شیلاتی شرکت داشته اند، با این وجود فقط 3/10 درصد از  مزارع  بهره مند از کارشناس فنی بودند. بازبینی پرسشنامه ها، بیانگر وجود نقاط ضعف عدیده در مقابل برخی تجارب ارزشمند فعالان این صنعت می باشد. سازمان های مسیول با بهره گیری از نظرات کارشناسی و ارایه آموزش های ترویجی و کاربردی، می توانند نقش مهمی در برطرف نمودن بسیاری از این مشکلات و افزایش تولید و درآمد آبزی پروران ایفاء نمایند.