تفسیر تطبیقی آیات قربی و اولی الامر از دیدگاه علامه طباطبایی و فخر رازی و آلوسی

بر اساس روایات شیعه و پاره ای از روایات اهل سنت، مقصود از قربی در قرآن کریم اهل بیت پیامبر (ص) می باشد که شامل امام علی (ع)، حضرت زهرا (س) و فرزندان ایشان است. در آیه،مودت ایشان، جزء اصول دین است زیرا به عنوان اجر رسالت از مردم خواسته شده است. البته مراد از اجر در آیه اجر شانی و معنوی است که به سبب آن راه رسالت ادامه خواهد داشت. پس منظور از مودت اهل بیت، محبتی است که با پیروی از آنان همراه شود تا وسیله ای برای تداوم کار رسالت پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) باشد و بهترین عامل وحدت مسلمانان جهان خواهد بود. مفسران شیعه براساس همسانی فرمان اطاعت از رسول و اولی الامر و لزوم عصمت آنان، مصداق اولی الامر در این آیه را ایمه اطهار (علیهم السلام) می دانند و اطاعت از اولی الامر، همه شیون حاکمیت از جمله حاکمیت سیاسی، اجتماعی و قضایی را دربر می گیرد.مفسران اهل سنت در تعیین مصداق اولی الامر اختلاف نظر دارند. و مصداق آن را حاکمان، فرماندهان جنگ، عالمان دین و فقیهان، خلفای راشدین و اهل حل و عقد دانسته اند.از نظر فخر رازی، آل محمد، همان پنج تن هستند که به روایات منسوب به پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و ایمه (علیهم السلام) استناد می کند. اما آلوسی مخاطب آیه قربی را، قریش و خویشاوندان پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) می داند. از نظر فخر رازی و آلوسی، آیه اولی الامر، حجیت قیاس و ادله شرعیه (کتاب، سنت، اجماع و قیاس) را به اثبات می رساند.