بررسی پیکربندی فضاهای کارا با رویکرد تخلیه ایمن ساختمان در هنگام حادثه (مطالعه موردی: خوابگاه دانشجویی)

در سال های اخیر گسترش مراکز آموزش عالی و دانشگاه ها، رشد روزافزون تعداد دانشجویان و خوابگاه های دانشجویی را به دنبال داشته است. با توجه به تعداد زیاد دانشجویان در خوابگاه آتش سوزی و حادثه در این محیط ها به عنوان یک تهدید جدی به شمار می رود. در همین راستا اقدامات متعددی جهت محدودسازی و کاهش آسیب در محیط های خوابگاهی هنگام حادثه انجام شده که اقدامات سازه ای و غیر سازه ای را شامل می گردد. این اقدامات در ابتدا ایمنی را فراهم نموده و سپس پتانسیل محیطی را جهت تخلیه ی سریع (روز هنگام حادثه) ارتقا می دهد. لذا پژوهش های متعددی با شبیه سازی تخلیه ی اضطراری بر کاهش مدت زمان تخلیه متمرکزشده اند. بدین منظور در این مقاله شبیه سازی تخلیه انسانی در خوابگاه دانشجویی بلوک 1 دختران دانشگاه شهید بهشتی (با شبیه سازی 178 دانشجو) هنگام حادثه در نرم افزار Pathfinder صورت پذیرفت. همچنین تحلیل عمق فیزیکی و عمق بصری با مبنا قرار دادن ورودی با نرم افزار Depth map جهت کاهش سلسه مراتب فضایی و دسترسی سریع تر، مورد سنجش قرار داده شد. نتایج شبیه سازی نشان داد که بهینه سازی مقدماتی خوابگاه با مبلمان و تجهیزات (اقدامات غیر سازه ای) شرط لازم برای ایمن سازی خوابگاه جهت تخلیه بوده، اما با توجه به تاثیر ناچیز آن در مدت زمان تخلیه (از 223.7 ثانیه به 219.8 ثانیه)، کافی نیست. ازاین رو بعد از بهینه سازی با مبلمان و تجهیزات، خوابگاه با دو روش بهینه سازی با مداخله ی سازه ای (احداث پله ی اضطراری با دو درب خروج) و کاهش جمعیت استفاده کنندگان نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. درروش اول با مداخله ی سازه ای، مدت زمان تخلیه از 219.8 ثانیه به 150.5 ثانیه کاهش یافت و در روش دوم نیز با کاهش جمعیت استفاده کنندگان در طبقات دوم و سوم از 4 نفر به 3 نفر، زمان تخلیه از 219.8 ثانیه به 178.8 ثانیه- کاسته شد که به عنوان روشی کم هزینه تر پیشنهاد گردید. در پایان نیز روشی جهت کارا نمودن ساختمان خوابگاه با توجه به پیکربندی فضایی جهت تخلیه اضطراری ارایه شد.