بررسی تجمع زیستی و اثرات آسیب شناسی بافتی میکروپلاستیک پلی استایرن در ماهی کاراس طلایی (Carassius auratus)

میکرو پلاستیک ها به عنوان آلاینده های نو ظهور شناخته شده اند و نگرانی های گسترده ای در مورد اثرات سمی بالقوه آن ها وجود دارد. بررسی عوارض آسیب شناسی بافتی یکی از روش های مناسب در تشخیص تاثیرات آلاینده های محیطی بر آبزیان است. در این تحقیق تجمع و جذب میکرو پلاستیک های پلی استایرن (PS-MPs) در آبشش ماهی کاراس طلایی (Carassius auratus) شناسایی و اثرات سمی آن بر بافت شناسی کلاسیک آبشش بررسی شد. تعداد 232 عدد ماهی مولد سالم با متوسط وزنی 41/2±55/18 گرم، جهت انجام آزمایش ها انتخاب شد. میکروپلاستیک ها در دو محدوده اندازه (μm) 25/0 و 8 با دو عملکرد متفاوت (فلیورسنت و غیر فلیورسنت) سنتز شدند. آزمایش ها در دو مرحله انجام شد. در ابتدا بعد از دوره سازگاری، 64 عدد ماهی در غلظت ثابت (PS-MPs)  µg/L300 از هر دو اندازه (μm) 25/0 و 8 (PS-MPs) فلیورسنت، قرار گرفتند. نمونه برداری از بافت آبشش در زمان های 24، 48 و 168 ساعت صورت گرفت و از نمونه ها با استفاده از میکروسکوپ فلیورسنت تصویر برداری شد. سپس جهت تعیین عوارض هیستوپاتولوژیک 168 عدد ماهی به مدت 28 روز در معرض میکرو پلاستیک های غیر فلیورسنت در غلظت های متفاوت (ppm5، 5/0، 05/0، 0) ، قرار گرفته و به روش بافت شناسی کلاسیک آنالیز شدند. پس از 168 ساعت مواجهه ماهیان در غلظت ثابت µg/L300 از ذرات فلیورسنت، مشخص شد هر دو ابعاد (μm) 25/0 و 8 در بافت آبشش تجمع پیدا کرد. بالا ترین غلظت ذرات MPs تجمع یافته در بافت آبشش به طور متوسط در ذرات با ابعاد (μm) 8 (098/0 ± 701/0) و (μm) 25/0(046/0 ± 272/0)، میکرو گرم به ازای هر میلی گرم وزن خشک آبشش تعیین شد. با بررسی آسیب شناسی بافت آبشش عوارضی مانند آنوریسم لاملایی، برآمدگی اپیتلیوم تیغه ی ثانویه، انحراف لاملایی، اتصال تیغه های ثانویه، کوتاه شدگی لاملا و سنگفرشی شدن در هر دو گروه اندازه نسبت به گروه شاهد مشاهده شد، اما شدت بروز عوارض، در غلظت های مختلف متفاوت بود. می توان نتیجه گرفت اگرچه میکرو پلاستیک ها در آبشش ماهیان تجمع پیدا کرده اند و بر روی بافت تاثیر داشته اند ولی اثرات سمی بالقوه آن ها تا حدود زیادی نامشخص است و نیاز به مطالعات تکمیلی در این زمینه وجود دارد.