ارزیابی الگوی کاشت بر عملکرد و کیفیت برداشت مکانیزه ارقام کلاستر پنبه

با وجودی ‎که قسمت اعظم مخارج تولید پنبه صرف برداشت دستی محصول می باشد حرکت در جهت مکانیزه کردن برداشت پنبه می تواند نقش زیادی در کاهش هزینه های تولید و توسعه زراعت پنبه داشته باشد. با توجه به این که تغییرات در الگوی کاشت و کاهش فاصله ردیف، خصوصیات مورفولوژیکی گیاه پنبه را تحت تاثیر قرار می دهد، بررسی و مطالعه این موضوع از اهمیت ویژه ای برخوردار است، بنابراین هدف از این پژوهش ارزیابی اثر الگوی کاشت دو ردیفه بر رشد، عملکرد و کیفیت برداشت ماشینی در ارقام کلاستر بوده است.

به منظور بررسی اثرات الگوی کاشت و فاصله ردیف بر عملکرد و کیفیت برداشت پنبه، آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت پلات (کرت های خرد شده) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کارکنده طی سالهای  94-1393 اجرا گردید. ارقام کلاستر پنبه (T3، کاشمر و ساجدی) در عامل اصلی و الگوهای کاشت شامل: یک ردیفه (96 × 20 سانتی متر)، دو ردیفه (96×10سانتی متر)، دو ردیفه (96×20 سانتی متر) و دو ردیفه (96×30 سانتی متر) در عامل فرعی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SAS انجام و برای رسم نمودار ها از نرم افزار Excel استفاده شد.

نتایج تجزیه مرکب این پژوهش نشان داد که، الگو‎ی کاشت دو ردیفه بر عملکرد، درصد زودرسی، عملکرد ماشین برداشت و افت پس از برداشت محصول معنی دار شد. مقایسه میانگین صفات نشان داد کاشت دو ردیفه با فاصله ردیف‏‎های 10 و 20 سانتی‎متر در مقایسه با سایر الگوهای کاشت بالاترین میانگین عملکرد وش، زودرسی محصول و راندمان ماشین برداشت را داشت. همچنین نتایج ضریب همبستگی صفات نشان از رابطه معنی داری بین عملکرد ماشین با ارتفاع تشکیل اولین شاخه زایا ، تعداد غوزه ، افت پس از برداشت و عملکرد در هکتار داشت.

این تحقیق نشان داد ارقامی برای برداشت مکانیزه مناسب‎تر می‎باشند که دارای تیپ کانوپی بسته وموقعیت قرار گرفتن غوزه ها نزدیک به شاخه اصلی بوده و تشکیل اولین شاخه زایا در ارتفاع بالاتری از سطح خاک و قسمت یقه گیاه باشد. بنابر این بایستی تغییر تراکم بوته و فاصله ردیف به نحوی باشد که بر عملکرد پنبه تاثیر منفی نداشته باشد.