علل خودداری علامه طباطبایی از بکارگیری معارف عرفانی در فلسفه ورزی با تاکید بر آرای آیت الله جوادی آملی

در حکمت متعالیه برخلاف فلسفه مشاء، معارف فلسفی و عرفانی به هم وابسته اند. اما علامه طباطبایی با بازگشت به روش مشایی، از معارف عرفانی در فلسفه اش استفاده نکرد. این جستار با روش توصیفی تحلیلی آراء استاد جوادی آملی، علل این تغییر در مشی علامه را بررسی می کند و در نهایت روشن می شود که اولا معرفت شهودی مادامی که در نفس مکاشف به صورت علم حضوری است، دارای مفهوم نیست و در نتیجه قابلیت استفاده در تعاریف و استدلالات فلسفی را ندارد. ثانیا معرفت شهودی، یقینی روان شناختی است که ضابطه منطقی برای اثبات داده های آن وجود ندارد. بنابراین در فلسفه برهان محور کارآیی ندارد. ثالثا اگر مکاشف، آن معارف را در قالب قضیه بیان کند، به دلیل امکان خطا یا شخصی بودن یقین حاصل از آن، برای کاربرد در فلسفه باید با برهان اثبات شود تا به یقین واقعی تبدیل شود. اما دراین صورت، به خاطر تبدیل شدن به معرفت فلسفی حجت است نه به خاطر اینکه معرفت شهودی است.