نظریه انتخاب اختیاری متعالیه، نظریه ای در علوم انسانی برگرفته از حکمت متعالیه

تبیین در کنار رویکرد تفسیری و انتقادی، سه روش علوم انسانی و اجتماعی هستند. در این بین، «تبیین» به معنای کشف علت، پرکاربردترین و مهم ترین روش این علوم است؛ زیرا تعریف و توصیف کنش های انسانی مقدمه آن بوده و پیش بینی و کنترل کنش ها بر آن مبتنی است. نظریه انتخاب عقلانی یکی از مشهورترین و فراگیرترین انواع تبیین است که "کارل پوپر" آن را شاه کلید فتح علوم انسانی دانسته است. در این مقاله به دنبال آن هستیم تا با روش توصیفی تحلیلی، نظریه ای بدیل و برگرفته از مبانی مستحکم حکمت متعالیه ارایه نماییم تا به این طریق گامی برای اسلامی سازی علوم انسانی برداریم و نشان دهیم که از منظر حکمت متعالیه، نظریه انتخاب اختیاری متعالیه به جهت توجه به عوامل مستقیم کنش (یعنی تصور، تصدیق، شوق، شوق موکد) و همچنین عوامل غیر مستقیم (مانند بدن، تعلیم و تربیت، نهادها و ساختارهای جامعه و...)، نظریه ای دقیق و جامع برای تبیین کنش های انسانی است.