سنگ شناسی و زیست چینه نگاری سازند های آقچاگیل و آپشرون بر اساس نانوپلانکتون های آهکی در دشت گرگان: کاربرد در بازسازی جغرافیای دیرینه حوضه خزر جنوبی

سازند های کربناته و سیلیسی-آواری آقچاگیل و آپشرون در یک برش زیرسطحی در ناحیه دشت گرگان مورد مطالعه قرار گرفته است. سازند آقچاگیل در این ناحیه متشکل از واحد های ماسه سنگ زیرین و کربناته بالایی است. پتروفاسیس ماسه-سنگ شامل لیت آرنایت، ساب لیت آرنایت و لیت آرنایت فلدسپات دار است. رخساره های دانه پشتیبان در این سازند غالب بوده و به ویژه رسوبات کربناته دارای مقادیر قابل توجه تخلخل به فرم های قالبی، حفره ای و فنسترال بوده که بیانگر تفاوت آشکار رسوبات این سازند در ایران با کشور های همجوار از جمله آذربایجان و ترکمنستان است. این ویژگی ها، رسوبات سازند آقچاگیل را به عنوان توالی مستعد مخزن مطرح می نماید و ضرورت انجام مطالعات جامع زمین شناسی و اکتشافی در این ناحیه را تاکید می کند. نهشته های سازند آپشرون شامل واحد ماسه سنگ زیرین و مادستون بالایی و متشکل از ماسه سنگ لیت آرنایت و ساب لیت آرنایت، سنگ آهک اایید دار بایوکلاستیک و مادستون/ رس سنگ خاکستری تا قهوه ای رنگ است. بر اساس جوان ترین نانوفسیل های یافت شده در سازند های آقچاگیل و آپشرون، سن نسبی این سازند ها به ترتیب پلیوسن بالایی- پلییستوسن پایینی و پلییستوسن میانی تعیین شده است. الگوی گسترش نانوفسیل های آهکی نشان دهنده وجود ارتباط بین حوضه خزر جنوبی با دریای سیاه و حوضه مدیترانه در پلییستوسن پایینی و میانی و عدم ارتباط در انتهای پلیوسن- ابتدای پلییستوسن است که برای اولین بار در این مطالعه مطرح می شود.