هم‎خونی و اثر آن بر صفات تولید شیر جمعیت گاوهای هلشتاین ایران

اطلاعات شجره 2،394،517 راس گاو هلشتاین ایران به منظور بررسی روند هم‎خونی و تاثیر هم‎خونی بر صفات تولید شیر، چربی و پروتئین از سال 1365 تا 1398 مورد استفاده قرار گرفت. برای محاسبه ضرایب هم‎خونی از نرم‎افزار CFC و برای تعیین افت ناشی از هم‎خونی به روش محاسبه ضریب تابعیت صفات تولیدی از ضریب هم‎خونی، از نرم‎افزار WOMBAT استفاده شد. میانگین ضریب هم‎خونی کل جمعیت و حیوانات هم‎خون به ترتیب 0/777 و 1/681 درصد محاسبه شد. به طور کلی، روند تغییرات هم‎خونی مثبت و برای سال‎های اخیر 0/17 درصد در سال بود. هرچند، این روند برای حیوانات هم‎خون 0/29- درصد در سال محاسبه شد ولی، تعداد حیوانات هم‎خون روند افزایشی داشت. بررسی وضعیت اثر هم‎خونی بر صفات تولیدی نشان داد که به ازای 1 درصد افزایش ضریب هم‎خونی مقدار تولید شیر، چربی و پروتئین به ترتیب 11/87، 0/39 و 0/29 کیلوگرم کاهش داشت. استفاده از اسپرم‎ها و گاوهای ماده داخلی سبب محدود شدن جمعیت و افزایش آمیزش‎های خویشاوندی شده است؛ هرچند، آمیزش‎های نزدیک کنترل می‎شوند. وجود اثر منفی هم‎خونی بر صفات تولیدی و از طرف دیگر افزایش تعداد حیوانات هم‎خون نشان می‎دهد که استراتژی‎های پرورشی و جفتگیری حیوانات نیاز به بررسی مداوم دارند و در صورت لزوم می‎توان با استفاده از ورود اسپرم‎های خارجی مانع از افزایش آمیزش‎های خویشاوندی در آینده شد.