بررسی ارتباط بین ابعاد فک تحتانی و قد در یک جمعیت از شهر کرمان در سال 1398

اندازه گیری ابعاد استخوان ها و ارتباط آنها با قد و همچنین مقایسه این ابعاد در دو جنس مختلف، در کاربردهای پزشکی قانونی و علم آنتروپومتری از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به افزایش برخی از ابعاد فک تحتانی به ازای هر سال بر حسب میلی متر و همچنین وجود تفاوت های جنسیتی در این استخوان، این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین برخی از ابعاد فک تحتانی با قد و جنسیت در یک جمعیت از شهر کرمان انجام شده است.
در این مطالعه مقطعی، تعداد 300 نفر (150 مرد، 150 زن، 18 تا 30 سال) از ساکنین شهر کرمان به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب و پس از ثبت قد، با استفاده از کالیپر فاصله دو زاویه فک تحتانی و نیز فاصله زاویه های چپ و راست تا جلوی فک اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از آزمون های t مستقل و رگرسیون خطی تجزیه و تحلیل شدند. جهت بررسی دقت تمایز جنسیتی هر یک از ابعاد فک تحتانی از آزمون های یک و چند متغیره تجزیه و تحلیل تمایزی استفاده شد.
میانگین و انحراف معیار طول قد، فاصله دو زاویه فک و فاصله زاویه چپ و راست تا جلوی فک در مردان به ترتیب 6/34±178/09، 0/86±11/47، 0/91±10/27و 0/92±10/23سانتی متر بود. این مقادیر در زنان به ترتیب 5/85±163/32، 0/91±10/16، 1/02±9/43 و 0/8±9/15 سانتی متر بود (همه متغیرها 0/001>p). همچنین ضریب همبستگی قد با فاصله دو زاویه فک و فاصله زاویه چپ و راست تا جلوی فک در کل نمونه ها به ترتیب 0/505، 0/396 و 0/502 بود (همه متغیرها 0/001>p). این مقادیر در گروه مردان به ترتیب 0/171(0/037=p)، 0/231(0/005=p) و 0/214(0/008=p) بود. در زنان ارتباط معنی داری برای این مقادیر مشاهده نشد. صحت تخمین جنسیت براساس تمامی پارامترهای فک تحتانی 78% و این میزان براساس متغیرهای فاصله دو زاویه فک، فاصله زاویه راست و چپ تا جلوی فک به تنهایی، به ترتیب 74/7%، 75/3% و 67/7% برآورد شد.
با استفاده از فرمول های به دست آمده در این مطالعه و تایید آن در مطالعات با حجم نمونه بیشتر، شاید بتوان طول قد و جنسیت را با دقت بالاتری نسبت به روش های موجود، به ویژه در حیطه پزشکی قانونی تعیین کرد.