بررسی عوامل موثر بر مشارکت جامعه برای پاسخ به بحران کووید -19

مهم‌ترین عامل شکست یا موفقیت سیاست‌های جمعی در یک کشور مشارکت یا عدم مشارکت مردم است. مشارکت جامعه یکی از مباحث مطرح در مدیریت بحران است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل موثر بر مشارکت جامعه برای پاسخ به بحران کووید- 19 است.

این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش افراد بزرگسال شهر کرمان در سال 1399 بودند که در مجموع 410271 تخمین زده شد. نمونه پژوهش با توجه به 410271 = N و با استفاده از فرمول اندازه‌گیری کوکران با احتساب ضریب اطمینان 95/0، 96/1 =z، 5/0 = p در سطح خطای 5 درصد (05/0=d) تعداد 384 نفر تعیین گردید. روش نمونه‌گیری، نمونه‌گیری خوشه‌ای بود. از لحاظ قاعده محاسبه نمونه از طریق معادلات ساختاری که بین q15 n≤. ≥q5 نمونه مناسب است. برای گردآوری داده‌ها از پرسش نامه عوامل موثر بر مشارکت جامعه استفاده شد. این پرسش نامه 24 سوالی از نوع لیکرت می‌باشد در مقابل هر سوال طیف پنج‌گزینه‌ای از نمره یک "کاملا مخالف" تا پنج برای "کاملا موافق" در نظر گرفته شده است. روایی پرسش نامه با روایی همگرا و ترکیبی سنجیده شد. روایی همگرا با میانگین واریانس استخراج شده (AVE) و پایایی ترکیبی (CR) محاسبه می‌شود که روایی همگرا آن بالاتر از 5/0 و ترکیبی بالاتر از 7/0 به دست آمد و پایایی پرسش نامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ و با استفاده از طیف لیکرت سنجیده و تایید شد. پرسش نامه به‌صورت اینترنتی و تصادفی در اختیار پاسخدهندگان قرار گرفت. تعداد 384 پرسش نامه جمع‌آوری و کدگذاری شد و در تحلیل‌ها مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS26 و تحلیل مسیر با نرم‌افزار Amos24 انجام شد. در بخش آمار توصیفی توزیع فراوانی، میانگین، انحراف معیار، ترسیم نمودار ستونی و تدوین جدول استفاده شد. در بخش آمار استنباطی (همبستگی پیرسون، اسپیرمن و تحلیل مسیر) و جهت بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف (Kolmogorov- Smirnov test) استفاده شد.

یافته‌های پژوهش نشان داد که متغیرهای دلبستگی جامعه و تاب‌آوری جامعه بر متغیرهای نگرش به مشارکت جامعه و نگرش به پاسخ به بحران تاثیر معناداری دارند. همچنین متغیرهای نگرش به مشارکت جامعه بر متغیرمشارکت جامعه تاثیر معناداری دارد. همچنین متغیر نگرش به پاسخ به بحران بر متغیرمشارکت جامعه تاثیر معناداری دارد (96/1> t)، اما تاثیر متغیر منافع مشارکت جامعه بر متغیرهای نگرش به مشارکت جامعه و نگرش به پاسخ به بحران از نظر اماری معنادار نبود (|96/1t<|).

نتایج این مطالعه نشان داد که دلبستگی و تاب‌آوری جامعه بر مشارکت جامعه موثر هستند و افزایش دلبستگی و تاب‌آوری جامعه باعث افزایش در مشارکت جامعه می‌شود. این مطالعه نشان داد که تاب‌آوری و دلبستگی و مشارکت جامعه در پاسخ به بحران با هم ارتباط موثری دارند و همچنین مشارکت افراد جامعه و همبستگی و همدلی آن‌ها در کنترل و پاسخ‌دهی به بحران نقش به-سزایی دارند. ویروس کووید- 19 همان‌طور که در حال گسترش است و تاثیر آن در حال ظهور است، کشورها تلاش می‌کنند تا بارهای اجتماعی و اقتصادی مرتبط را متعادل کنند.