تاثیر ساختار سیاسی جمهوری اسلامی در مدیریت تعارضات اجتماعی

ساختار سیاسی جمهوری اسلامی بر جمهوریت و اسلامیت استوار شده است. پرسش اصلی این است که آیا این ساختار می تواند تعارضات اجتماعی را مدیریت کند؟ پاسخ این پرسش وابسته به بررسی کیفیت ترکیب جمهوریت و اسلامیت و نظم حاکم بر آن است که آیا این دو باهم سازگارند یا اینکه جمهوریت و اسلامیت متعارض اند. در این زمینه دو دیدگاه وجود دارد: نخست، نظریه ای که ترکیب جمهوریت و اسلامیت را همگون دانسته است. دوم، دیدگاهی است که حکومت اسلامی را در تضاد با جمهوریت و مردم محوری می داند. نتیجه این نگاه به حکومت دینی، ناتوانی دولت در مدیریت تعارضات اجتماعی است بلکه این سبک از حکومت خود زایش گر تعارضات حل نشدنی است. چه آنکه کاهش وفاق اجتماعی یکی از عواقب کم رنگ شدن دموکراسی است. این نوشتار با واکاوی مفاهیم «ولایت»، «حکومت اسلامی»، «جمهوری» و «تعارض اجتماعی» و با بررسی متون دینی، دیدگاه نخست را تقویت می کند. در پایان نیز رکن جمهوریت را شرط کارآمدی نظام اسلامی و کاهش دهنده تعارضات اجتماعی میداند. جایگاه و ضرورت این بحث آنگاه نمایان می شود که برخی این شبهه را مطرح می کنند که جمهوری اسلامی کارآمدی لازم را ندارد. این نوشته موضوعی است که سابقه ای بر آن نیافتیم. لذا طرح آن را گامی نخستین برای طرح موضوع می داند.