تاثیر روش مبتنی بر رایانه «نمایش متوالی حروف» بر نامیدن سریع، آگاهی واج شناختی، و سیالی و دقت خواندن دانش آموزان نارساخوان دوره ابتدایی

 کمک به کودکان مبتلا به اختلال های یادگیری در سال های اولیه تحصیل، با استفاده از راهکارهای جذاب، فناورانه، و در دسترس، ضرورتی است که می تواند برای غلبه بر این گونه از مشکلات، در بسیاری از موقعیت ها مانند پاندمی کوید 19، متولیان تعلیم و تربیت را در جهت پیشبرد اهدافشان یاری رساند. بدین ترتیب، پژوهشگران پژوهش را حاضر با هدف بررسی تاثیر استفاده از روش ارایه متوالی حروف با استفاده از رایانه در بهبود توانایی خواندن دانش آموزان نارساخوان دوره ابتدایی طراحی و اجرا نمودند..

پژوهش از نوع پژوهش های کمی و در چهارچوب طرح های پژوهشی تک آزمودنی، و از نوع A.B.A.B یا طرح بازگشتی است. جامعه پژوهش حاضر دانش آموزان نارساخوان شهر اراک که در سال تحصیلی 99-98 در این شهر مشغول به تحصیل بودند تشکیل دادند. از میان این جامعه تعداد 6 نفر (2 دختر و 4 پسر) به روش هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزارهای اندازه گیری در این پژوهش، یک چک لیست لغت محقق ساخته، آزمون خواندن شیرازی و نیلی پور(1383)، آزمون آگاهی واج شناختی سلیمانی (1379) و آزمون نامیدن سریع بودند. ابزار اجرای پژوهش نرم افزاری محقق ساخته بود که با استفاده از برنامه مایکروسافت پاورپوینت تهیه شده بود و در قالب نهایی برنامه آدوبی کپتیویت به اجرا درآمد و در آن کلمات بصورت حرف به حرف، هجا به هجا و نهایتا بصورت کامل به دانش آموز نمایش داده شده و تلفظ می شدند. مداخله پژوهش 4 هفته به طول انجامید. در هفته اول و سوم، فقط هر روز آزمون خوانش از کلمات اجرا می شد. در هفته های دوم و چهارم، آموزش همان کلمات آزمون شده در هفته قبلی اجرا می شد. ضمنا در پایان هر هفته در جلسه پنجم آزمون واج شناسی تکرار می شد. آزمون های سیالی و دقت خواندن متن، آگاهی واج شناختی و نامیدن سریع نیز به صورت پیش آزمون-پس آزمون در ابتدا و انتهای اجرای مداخله اجرا شدند. تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری ویلکاگسون و فریدمن انجام شد.

یافته های پژوهش گویای آن بود که استفاده از روش مبتنی بر رایانه ارایه متوالی حروف می تواند دقت خواندن کلمات به طور جداگانه، و همچنین، دقت و سیالی خواندن متن را ارتقا بخشد و دانش آموز خواهد توانست در زمان کوتاه تر و با تعداد خطای کمتری بخواند. روش به کار رفته، بر آگاهی واج شناختی دانش آموزان نارساخوان نیز پیشرفتی مشهود و صعودی در طول اجرای مداخله را نشان داد. همچنین، مشخص شد که دانش آموزان پس از استفاده از این روش، تکلیف نامیدن رنگ را با سرعت بیشتر و تعداد خطای کمتری انجام می دهند که این گویای تاثیر معنادار مثبت این روش بر سرعت پردازش اطلاعات بود.

مداخله اجرا شده در پژوهش حاضر، که با استفاده از نرم افزار در دسترس پاورپوینت تهیه شده بود توانست اثربخشی قابل قبولی را برای بهبود مهارت خواندن، آگاهی واج شناختی و سرعت پردازش اطلاعات در کودکان نارساخوان به اثبات برساند. پیش بینی بودجه و نیروی متخصص جهت تولید محتواها، یا آموزش روال تهیه و به کارگیری اینگونه برنامه ها به معلمان می تواند در دستور کار مراکز آموزش ابتدایی قرار گیرد. همچنین، پژوهش بر روی نمونه هایی با فراوانی بیشتر می تواند قابلیت تعمیم پذیری نتایج را افزایش دهد.