بررسی تطبیقی شعر تعلیمی ناصرخسرو قبادیانی و محمود وراق

شعر تعلیمی شعری است که هدف اصلی سراینده، آموزش حکمت و اخلاق یا تشریح و تبیین مسایل و اندیشه‌های مذهبی، تربیتی، فلسفی، علمی و مضامین پندگونه است. این نوع ادبی در ایران قبل از اسلام وجود داشته، اما زمان اصلی شکل‌گیری آن را قرن چهارم هجری دانسته‌اند. شعر تعلیمی در ادب عربی پیشینه مشخصی ندارد و آن را برگرفته‌ از فرهنگ‌های وارده در زمان عباسی دانسته‌اند و نیز ابان‌بن عبدالحمید اللاحقی را بنیانگذار آن معرفی کرده‌اند. ناصرخسرو قبادیانی، شاعر عهد سلجوقی، و محمود وراق، شاعر ایرانی‌الاصل عصر عباسی، دو تن از شاعرانی هستند که شعر خویش را از پند و اندرز و مضامین حکمی سرشار ساخته‌اند. از مضامین مشترک تعلیمی در شعر دو شاعر می‌توان به آداب کلام، صبر، ظلم‌ستیزی، صداقت، اجتناب از هوای نفس و طمع اشاره نمود. مقاله حاضر می‌کوشد با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و بر اساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی به تبیین و بررسی این نوع ادبی مشترک در ادب فارسی و عربی پردازد و نیز مضامین مشترک تعلیمی در شعر این دو شاعر بزرگ را مورد بررسی قرار دهد.