ارزیابی راهبردی ساختار فضایی شهرها با تاکید بر الگوهای نوین آمایش شهری (پژوهش موردی: شهر یاسوج)

هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل پیشران‌های توسعه و همچنین تدوین سناریوهای مطلوب توسعه در شهر یاسوج بر پایه رویکرد آینده‌پژوهی و سناریونویسی می‌باشد. روش پژوهش حاضر از نوع تحلیل راهبردی کیفی/ کمی و منطبق بر رویکرد ساختاری و شبه ریاضی و منطبق برگزینش چندگانه موضوعات و روش‌های آینده‌نگاری و سناریو مبنا است. حجم جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه خبرگان و کارشناسان که با موضوع توسعه منطقه‌ای، توسعه شهری، آمایش شهری و رویکرد آینده‌پژوهی و سناریونویسی، آشنایی کامل دارند. همچنین روش نمونه‌برداری، نمونه‌برداری هدفمند و نمونه آماری، تعداد 30 نفر از خبرگان، کارشناسان، اساتید دانشگاهی، مدیران اجرایی استان و دانشجویان دکتری مرتبط با موضوع توسعه منطقه‌ای، توسعه شهری، آمایش شهری و رویکرد آینده‌پژوهی و سناریونویسی، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و اطلاعات پژوهش، نرم‌افزار آینده‌پژوهی (Micmac) مبتنی بر تحلیل اثرات متقاطع و نرم‌افزار سناریونویسی مورفول (Morphol) مبتنی بر مدل مورفولوژیکی اینرسی است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که، توسعه مطلوب و هدفمند شهر یاسوج مبتنی بر توجه به ابعاد و مولفه‌های 17 پیشران کلیدی (اشتغال با وزن عددی (95/0)، قدرت تصمیم‌گیری در سطوح ملی (89/0)، بورس‌بازی زمین (70/0)، حکمروایی خوب (70/0)، سهم بخش خصوصی از اقتصاد (65/0)، مدیریت آب (70/0)، حمل‌ونقل (67/0)، مدیریت هوشمند شهری (52/0)، اشتغال پایدار روستایی (53/0)، صنایع‌دستی (46/0)، تحمل اجتماعی (89/0)، مدیریت قومی و قبیله‌ای (47/0)، فرهنگ شهروندی (37/0)، تولیدات کشاورزی (37/0)، جاذبه‌های گردشگری (30/0)، گیاهان دارویی (45/0) و ساختار فضایی فعالیت‌ها (45/0)، می‌باشد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل و برنامه‌ریزی سناریو مبنا نشان می‌دهد که قلب و هسته مرکزی و همچنین شاکله توسعه‌ی شهر یاسوج بر مبنای راهبرد گردشگری (48/0) است.