دولت فراگیر و چشم انداز صلح پایدار در افغانستان

فرهنگ سیاسی افغانی، اعم‌از مذهبی، چپ و لیبرال، در جناح مخالف قدرت مستقر بر اساس این تصور بنا شده که یک رژیم پوشالی وجود دارد و کافی است در موقعیت مناسب ضربه‌ای به آن بزنیم تا فرو بریزد. آنگاه ما چون قدرت را تصاحب‌کردیم، همه‌چیز را می‌سازیم و همه مشکلات را حل می‌کنیم. چنین تصوری در روزگار اکنون واقعی نیست و امروز، هیچ رژیم مستقری را نمی‌توان پوشالی تلقی کرد. اتفاقات پساسقوط رژیم در عراق و افغانستان به‌خوبی نشان داد که رژیم‌های صدام و غنی هم‌پوشالی نبوده‌اند.
سیاست‌ورزی جدید باید به دور از انتقام‌جویی و حذف،‌ معطوف به ایجاد وحدت و همدلی بین مردم و منافع درازمدت جمعی آنان باشد؛ نسل آینده هم حق دارد که از میراث نسل‌های پیشین بهره بگیرند و ما حق نداریم مخروبه‌ای را به آنان تحویل دهیم. سیاست‌ورزی صلح‌آمیز، نگاهی تازه به زندگی و مفاهیم و ارزش‌ها می‌طلبد که بر اساس آن می‌توان حتی مفاهیمی چون مقاومت، مبارزه و جهاد را بر بنیاد شرایط جدید از نو تعریف کرد، چنانکه در ایران در سال‌های پس از جنگ ایران و عراق، مفهوم جهاد سازندگی وارد ادبیات انقلابی در جامعه ایران شد.
خلاصه آنکه تنها مسیر مطمین برای عبور از بحران‌های مزمن جامعه افغانستان و دستیابی به صلح پایدار، سمت‌وسوی مردمی دادن به کارزار سیاسی از طریق ایجاد یک دولت فراگیر از مجرای سازکار دموکراتیک همه‌پذیر و مشروع و سیاست‌ورزی صلح‌آمیز و ابتکاری است. در فقدان چنین دولت و سیاستی، چشم‌اندازی برای صلح پایدار در افغانستان گشوده نخواهد شد.