انحراف نرخ ارز حقیقی در اقتصاد کشورهای درحال توسعه: کاربرد رگرسیون انتقال ملایم داده های ترکیبی

از آنجا که اولین گام در کنترل انحراف نرخ ارز حقیقی شناخت صحیح مقادیر تعادلی آن است، در پژوهش حاضر اثر برخی از متغیرهای بنیادی بر نرخ ارز حقیقی در چارچوب یک الگوی غیرخطی و با استفاده از داده های 120 کشور درحال توسعه مربوط به دوره زمانی 2019-2000 مورد بررسی قرار گرفت. بر این اساس، الگوی تصریح شده نرخ ارز حقیقی شامل متغیرهای توضیحی مانند بهره وری، نسبت سرمایه گذاری به تولید، نسبت مخارج دولت به تولید، بازبودن تجاری، رابطه مبادله و خالص دارایی های خارجی بوده است، که به روش الگوی رگرسیون انتقال ملایم داده های ترکیبی برآورد شد. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان داد که تمامی این متغیرها اثرات معناداری بر نرخ ارز داشته است. همچنین نتایج نشان دهنده وجود انواع مختلف انحراف نرخ ارز (ارزش گذاری بیشتر یا کمتر از حد) در تمامی کشورها و تقریبا در همه سال های مورد بررسی بود. در بین کشورهای مورد بررسی، ایران نوسان های زیادی را در بازار ارز خود تجربه کرده است، به طوری که شاهد نوسان های گسترده در نرخ ارز حقیقی تا سال 2002 بود و پس از آن تا حدودی از میزان انحراف از مقدار تعادلی کاسته شد. دلیل این انحراف مبتنی بر هر دو پدیده ارزش گذاری بیش از حد و کمتر از حد پول داخلی بوده است.