جایگاه هنر شیعی در تبیین مفاهیم و ارزش های معماری آرامگاهی دوره صفویه (مطالعه موردی: مقبره خواجه ربیع مشهد)

آرامگاه خواجه ربیع یکی از با شکوه‏ترین بناهای شیعی دوره صفوی در معماری اسلامی است که در سایه حمایت مستقیم و با فرمان شاه عباس صفوی در تاریخ 1017 ه .ق احداث شده است. این بنا با ویژگی های معماری صفوی با نمایی هشت ضلعی، گنبد دوپوش، کاشیکاری، تلفیق آجر و کاشی، گچبری های رنگی، نقاشی ها، کتیبه‏ها و حجاری‏های سنگی شکل گرفته است. هدف از این نوشتار مطالعه نقوش و تزییناتی است که وجود آن ها نشان دهنده تفکرات شیعی در ساخت آرامگاه خواجه ربیع مشهد و یافتن رابطه ای معقول بین معماری و تزیینات این بنا با تکیه بر مذهب تشیع می باشد. این پژوهش درصدد پاسخگویی به این سوال است که اندیشه ها و باورهای شیعی چه تاثیراتی بر بنای خواجه ربیع مشهد و هنرهای کاربردی به کار رفته در آن گذاشته است؟ روش تجزیه ‌و تحلیل نتایج حاصل از داده‌های این پژوهش کیفی (توصیفی-تحلیلی) است و جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی صورت گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که نقوش هندسی و انتزاعی، نقوش جانوری و کتیبه های نوشتاری همگی دارای مفاهیم نمادین همراه با بار معنایی منبعث از تفکرات شیعی می باشد.