اثر رژیم های مختلف آبیاری و کوددهی بر عملکرد و ترکیبات اسانس نعناع فلفلی (‏Mentha piperita ‎L.‎‏)‏

به منظور بررسی اثرات تنش کم آبی و انواع کودهای نیتروژن بر عملکرد ماده خشک و اسانس و ترکیبات آن در گیاه نعناع فلفلی، آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس در سال 1397 اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه رژیم آبیاری (آبیاری در حد ظرفیت مزرعه و به ترتیب بعد از تخلیه 25، 40 و 55 درصد آب قابل استفاده در منطقه ریشه) به عنوان عامل اصلی و شش تیمار کودی بر اساس نیتروژن موردنیاز گیاه به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد بالاترین عملکرد ماده خشک و اسانس (74 و 33/3158 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری بعد از تخلیه 25 درصد رطوبت قابل استفاده خاک و با کود اوره حاصل گردید و تنش کم آبی شدید سبب کاهش 44 درصدی عملکرد ماده خشک و اسانس گردید. در این تحقیق 36 ترکیب در اسانس شناسایی گردید که بیشترین درصد مربوط به ترکیبات منتول، منتون، منتوفوران، پیپریتون و منتول استات بود. تنش کم آبی (آبیاری بعد از تخلیه 40 و 55 درصد رطوبت قابل استفاده خاک)، سبب افزایش کیفیت اسانس (افزایش منتول و منتون و کاهش منتوفوران و پولگون) گردید. همچنین کاربرد همه انواع کود نیتروژن، علاوه بر افزایش کیفیت اسانس سبب افزایش عملکرد اسانس نیز گردید. در مجموع می توان نتیجه گرفت تنش آبی متوسط همراه با کاربرد کود نیتروژن (خصوصا اوره به تنهایی و یا به صورت تلفیقی با ورمی کمپوست)، سبب افزایش کیفیت اسانس نعناع فلفلی گردیده است. افزایش کیفیت اسانس در اثر تنش کم آبی، باعث کاهش عملکرد اسانس گردید.