بررسی عوامل موثر بر مدیریت ریسک خشک سالی بر معیشت کشاورزان در جهت حفظ پایداری منابع طبیعی استان کرمان

خشک سالی و بلایای طبیعی دارای اثرات زیان بار فراوانی در بخش های مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی دارد که باعث ایجاد خسارت در بخش کشاورزی و محیط زیست می شود. به منظور کاهش اثرات خشک سالی از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی این پژوهش تلاش دارد آن را مورد واکاوی قرار دهد. مطالعه حاضر به بررسی عوامل موثر بر مدیریت ریسک خشک سالی بر معیشت کشاورزان روستایی و با استفاده از هر یک از متغیرهای اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی در خصوص محصولات کشاورزی شهرستان کرمان می باشد. به این منظور هر یک از عوامل توسط کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و اداره ی منابع طبیعی مورد شناسایی قرار گرفته و جهت اولویت بندی هر یک از زیر معیارها از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی توسعه یافته (IAHP) استفاده شده است، همچنین تعداد 135 پرسشنامه توسط کارشناسان خبرگان سازمان جهاد کشاورزی، اداره ی منابع طبیعی و کشاورزان منطقه ی شهرستان کرمان در سال 1399 تکمیل شده است. نتایج نشان داد که متغیر اقتصادی با میانگین مجموع ضرایب نرمال شده گویه ها برابر با 0.069 بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب در گویه های این مولفه مربوط به گویه افزایش درگیری برسرمنابع آب است و افزایش بیکاری، افزایش هزینه های زندگی بوده و متغیرهای زیست محیطی با میانگین مجموع ضریب گویه ها برابر 0.054 در رتبه دوم قرار گرفته است. بالاترین گویه ی مربوط به این مولفه کاهش پوشش گیاهی مراتع، کاهش تنوع گونه های گیاهی قرار دارد. پیشنهاد می شود مدیران و سیاست گذاران این استان می توانند با برنامه ریزی ها و سیاست گذاری ها برای افزایش تاب آوری کشاورزان روستایی و مدیریت ریسک خشک سالی هر یک از این مولفه های شناسایی شده را جهت آسیب پذیری کمتر کشاورزان روستایی منطقه در خصوص محصولات آسیب پذیز مدنظر قرار دهند.