واکنش مورفوفیزیولوژیکی ارقام گندم نان تحت تاثیر تنش زیست محیطی خشکی

به منظور بررسی تاثیر تنش زیست محیطی خشکی بر ارقام گندم نان پژوهشی طی دو سال زراعی متوالی (98 - 1397 و 99 - 1398) در سایت آزمایشات غلات آبی مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی شامل رژیم آبیاری (آبیاری کامل تا انتهای فصل رشد (شاهد بدون تنش زیست محیطی خشکی)، آبیاری تا مرحله گلدهی (تنش زیست محیطی خشکی متوسط) و آبیاری خاک آب (تنش زیست محیطی خشکی کامل)) و کرت های فرعی شامل شش رقم گندم نان شامل (تیرگان، احسان، کلاته، آراز، تکتاز و آفتاب) بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تنش زیست محیطی خشکی متوسط و تنش زیست محیطی خشکی کامل باعث کاهش ارتفاع بوته (به ترتیب 26/1 و 38/1%)، تعداد پنجه بارور (به ترتیب 38/1 و 81/2 %)، طول سنبله (به ترتیب 16/2 و 02/4 %)، تعداد دانه در سنبله (به ترتیب 25/1 و 74/3%)، وزن دانه در سنبله (به ترتیب 51/0 و 62/2%)، وزن هزار دانه (به ترتیب 97/12 و 90/29%) و عملکرد دانه (به ترتیب 5/12 و 31%) نسبت به آبیاری کامل تا انتهای فصل رشد شد. همچنین نتایج نشان داد تنش زیست محیطی خشکی متوسط و تنش زیست محیطی خشکی کامل باعث افزایش محتوای قند محلول (به ترتیب 4 و 10%) و افزایش میزان پرولین (به ترتیب 26 و 45%)، پلی فنول اکسیداز (به ترتیب 13 و 21%) و فعالیت آنزیم پراکسیداز (به ترتیب 10 و 22%) شد. به طورکلی نتایج نشان داد که ارقام تکتاز و تیرگان دارای پتانسیل عملکرد بیشتر در هر دو شرایط آبیاری کامل و تنش زیست محیطی خشکی متوسط بودند اما در شرایط تنش زیست محیطی خشکی متوسط و تنش زیست محیطی خشکی کامل، ارقام تکتاز و آفتاب برتر بودند