مفهوم محوطه و محصوریت در روستاهای مناطق جلگه ای گیلان

عرصه های تعریف شده ی زندگی، احساس تعلق به محیط را افزایش می دهد و به محیط های مسکونی هویت می بخشد. تعیین قلمرو، نقش اساسی در کیفیت زندگی انسان دارد و این امکان را فراهم می نماید که انسان فضای اطراف خود را سازمان دهی نموده و به آن هویت فردی یا جمعی دهد و نتیجه ی آن می تواند رسیدن به امنیت و حس تعلق باشد؛ بنابراین مفهوم قلمرو به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار برکیفیت ارتباط انسان با محیط، موردتوجه قرارگرفته است. این مقاله محقق مفهوم قلمرو را به منزله یکی از عوامل تاثیرگذار برکیفیت ارتباط انسان با محیط مسکونی، موردتوجه قرار داده است. برای این منظور، عوامل موثربرمفهوم قلمرو در مجموعه زیستی از پژوهش های پیشین موردبررسی قرار گرفته و با گزینش سه روستای مناطق جلگه مرکزی گیلان، الگوهای سکونت و نوع محصوریت آن ها برای آزمون نتایج انتخاب و بررسی شده است. قبل از رسیدن به اصول و مبانی نظری،ابتدا مطالعه جامعی در خصوص قلمرو فضاها در میان جانداران صورت گرفت، سپس در مرحله بعد با روش تحلیل محتوا به نوع کنش های جاری در فضا و نوع علایم نشانه گذاری انتخاب شده برای تعیین حدود قلمرو پرداخته و در عین دقیق شدن در علل فرهنگی و اقلیمی آن ها و با روش های کیفی و با شیوه جمع اطلاعات بر پایه مصاحبه و مشاهده و برداشت های میدانی، به اطلاعات لازم دست یافتیم. نتایج حاصل از پیمایش در این تحقیق نشان داد که در صورت تامین نیازهای لازم،صلبیت و ارتفاع بیشتر حصارها، تاثیر چندانی در افزایش کیفیت زندگی ساکنین ندارد و درعین حال گسترش در ارتفاع و کاهش دید بصری میان عرصه و فضای پیرامون محوطه های مسکونی، ضمن از میان بردن هویت محلی، قدرت قلمروهای ثانویه را کاهش می دهد.همچنین بررسی ها نشان داد که محدوده قلمروهای طراحی بر قلمرو ذهنی ساکنان منطبق نیست و علاوه بر آن از نظرساکنان نقش عوامل ادراکی _روانی، اجتماعی و جغرافیایی_ فرهنگ، بیشتراز دیگرعوامل ازجمله عامل کالبدی،دررضایت از قلمروهای مختلف موثر است.