شناسایی و اندازه گیری مولفه های بازاریابی اخلاقی در صنایع منتخب ایران (مورد مطالعه: صنایع غذایی و آرایشی و بهداشتی)

باتوجه به بحران های اقتصادی کشور و شرایط عدم اطمینان حاصل از آن، نیاز به عبور از استراتژی های معمول بازاریابی و تمرکز بر ارزش ها و بازاریابی اخلاقی جهت جلب اعتماد مشتریان ضروری به نظر میرسد. درهمین راستا، باتوجه به گستردگی و پراکندگی مولفه های بازاریابی اخلاقی در پیشینه پژوهش، همچنین فرهنگ خاص جامعه ایران، هدف پژوهش حاضر ارایه الگوی جامع برای مولفه های بازاریابی اخلاقی و اندازه گیری میزان رعایت این مولفه ها از نظر مشتریان در صنایع منتخب می باشد.

پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر روش آمیخته است. در بخش اول از طریق مرورنظام مند پژوهش های پیشین، مولفه های بازاریابی اخلاقی استخراج و با اضافه کردن سایر مولفه های استخراج شده از پژوهش میدانی، الگوی مذکور تکمیل گردید. درنهایت، میزان رعایت این مولفه ها از نظر مشتریان در صنایع منتخب اندازه گیری شد. جامعه آماری پژوهش در بخش اول، کلیه مطالعات پیشین مرتبط باموضوع، در بخش دوم (کیفی) مدیران شرکتهای صنایع غذایی و آرایشی بهداشتی و در بخش نهایی (کمی) مشتریان آنها بودند. پس از تایید اعتبار بخش کیفی وکمی، تحلیل داده ها در بخش کیفی با استفاده از روش تحلیل مضمون و در بخش کمی به علت غیرنرمال بودن توزیع داده ها با استفاده از آزمونهای ناپارامتریک و نرم افزار Spss انجام شد.

این پژوهش درنهایت موفق به جمع بندی و ارایه مولفه های بازاریابی اخلاقی در قالب 32 مولفه و 7 مضمون اصلی گردید. میزان رعایت هریک از مولفه ها و مضامین اصلی در صنایع منتخب اندازه گیری و با یکدیگر مقایسه شدند.

نتایج نشان داد که بین میزان رعایت مولفه های بازاریابی اخلاقی در دو صنعت تفاوت معناداری وجوددارد. میانگین رعایت این مولفه ها در صنایع غذایی بالاتر از صنایع آرایشی بهداشتی بوده به نحوی که در تمامی مضامین اصلی برتر می باشند ولی بااین وجود، از بین 32 مولفه بازاریابی اخلاقی، در 5 مولفه، از صنایع آرایشی بهداشتی امیتاز پایین تری کسب کرد.