طراحی و اعتبارسنجی ابزار سنجش سطح خودمراقبتی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

دیابت نوع دو نوعی اختلال متابولیک مزمن است که شیوع آن در سراسر جهان به طور مداوم در حال افزایش است؛ خودمراقبتی مهم ترین راهکار مدیریت بیماری دیابت است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی ابزار سنجش سطح خودمراقبتی بیماران دیابت نوع دو انجام شده است.

این پژوهش یک مطالعه ی مقطعی بود که برای انجام این مطالعه، ابتدا بر اساس مرور متون و بررسی پرسش نامه های موجود آیتم های پیشنهادی تهیه و با حذف و ادغام موارد مشابه به یک پرسش نامه در 4 حیطه ی مرتبط با رژیم غذایی، پایش قندخون، فعالیت بدنی، مصرف دارو با 15 سوال طراحی گردید. 30 بیمار مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به درمانگاه غدد پرسش نامه را تکمیل کردند. پایایی پرسش نامه با استفاده از آلفای کرونباخ انجام شد و روایی پرسش نامه به شیوه روایی محتوا (CVR) بررسی گردید. داده ها با نرم افزار SPSS  تجزیه و تحلیل شد.

یافته ها: 

نتایج مطالعه نشان داد که میانگین و انحراف معیار سن واحدهای مورد پژوهش 12/51±52/4 سال بود که 50 درصد آنها زن و 50 درصد دیگر مرد بودند. 56 درصد آنها کمتر از 5 سال به دیابت نوع دو مبتلا بودند. همچنین افرادی که دارای تحصیلات بالاتر هستند کنترل متابولیکی نسبتا بهتری در مدیریت دیابت داشتند و پاسخ بیماران به سوال 6 دارای بیشترین میانگین بود که توجه بیماران به کنترل قند خون را نشان می دهد. برای تعیین پایایی پرسش نامه ضریب آلفای کرونباخ برای کل سوالات 0/773 بود، با حذف سوال 9 به 0/796 افزایش یافت جهت تعیین روایی پرسش نامه با استفاده از دیدگاه صاحب نظران ضریب روایی برای تمام سوالات بالای 0/99 بود و فقط دو سوال روایی آنها 0/66 و 0/16 شد که از آزمون حذف شدند، ضریب همبستگی پیرسون برای هر سوال  محاسبه گردید.

نتیجه گیری:

 نتایج این مطالعه نشان داد که پرسش نامه ی مورد بررسی از روایی و پایایی لازم برخوردار است. با این ابزار می توان توصیه های مناسب به بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در زمینه لازم برای خودمراقبتی اعم از رژیم غذایی، مصرف دارو، فعالیت های فیزیکی و کنترل قند خون برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و عوارض ناشی از آن ارایه کرد.