تعیین منشاء شوری، دما و سولفید هیدروژن بزرگ ترین چشمه گوگردی ایران، چشمه گوگردی و آبگرم چنگوله، غرب استان ایلام

چشمه های گوگردی و آبگرم چنگوله با میانگین آبدهی 1500 لیتر بر ثانیه از تاقدیس اناران در غرب استان ایلام تخلیه می شوند. هدف از این تحقیق تعیین منشاء شوری، دما و سولفید هیدروژن این چشمه ها می باشد. بدین منظور مطالعات صحرایی و پایش چشمه ها شامل اندازه گیری آبدهی، دما، اسیدیته، میزان گاز سولفید هیدروژن و اکسیژن محلول و سنجش یونهای اصلی، سنجش ایزوتوپهای پایدار دوتریم، اکسیژن18 و سولفور 34 انجام شد. به منظور تخمین دمای مخزن از ژیوترمومتری سیلیس استفاده گردید. روابط بین ایزوتوپهای پایدار با خط آب جوی محلی انجام شد. بررسیهای زمین شناسی نشان داد که گسلها باعث ارتباط هیدرولیکی سازندهای کارستی ایلام و سروک با سازند تبخیری زیرین شده است. نسبتهای SO4/Cl و TDS/Br نشان داد که شوری آب چشمه های گوگردی چنگوله انحلال سازندهای تبخیری می باشد. آنالیز ایزوتوپ پایدار گوگرد 34 (34S) منشاء سولفات را سازندهای تبخیری نشان داد. آنالیز ایزوتوپهای پایدار دوتریم و اکسیژن 18 چشمه های آبگرم و گوگردی چنگوله منشاء این چشمه ها را ریزشهای جوی منطقه تعیین نمود. بررسیهای ژیوترمومتری سیلیس دمای مخزن چشمه های گوگردی چنگوله را حدود °C50 تا °C55 نشان داد. منشاء گاز سولفید هیدروژن (H2S) چشمه ها، فعالیت باکتریهای احیاء کننده سولفات تشخیص داده شد. هیدروگراف چشمه های گوگردی چنگوله نشان داد که بارش هر ماه حدود 2 ماه بعد بر میزان افزایش آبدهی چشمه ها اثرگذار بوده، به عبارت دیگر آبهای نفوذی تغذیه کننده این چشمه ها گردش عمیق داشته و باعث افزایش دمای آب چشمه ها می گردد.