تاثیر آگاهی و قضاوت اخلاقی حسابداران در تمایل به گزارش تخلفات مالی با تاکید بر نقش تعدیل گر شدت اخلاقی درک شده

رخداد تخلفات مالی اخیر در ایران ضمن تبعات منفی اقتصادی، سیاسی و اجتماعی آثار مخربی بر اعتماد عموم مردم وارد نموده است. گزارش تخلفات مالی، ابزار کنترلی مهمی در شناسایی و جلوگیری از تخلفات مالی محسوب می شود. مطالعات قبلی اذعان می دارند که تمایل به گزارش تخلفات تحت تاثیر عواملی قرار دارد که با شناسایی این عوامل می توان شناخت بهتری از ابعاد مبهم این پدیده کسب نمود. بنابراین شناخت عوامل موثر بر قضاوت ها و تصمیم های حسابداران و حسابرسان، می تواند در دست یابی به راه کارهایی که منجر به بهبود و ارتقاء رفتارهای اخلاقی از جمله گزارش تخلفات در حرفه حسابداری و حسابرسی می شود، راه گشا باشد. پژوهش حاضر با استفاده از مدل تصمیم گیری اخلاقی "اقتضایی مساله"، در صدد است با تبیین تمایل حسابداران به گزارش تخلفات مالی با تاکید بر نقش تعدیل گر شدت اخلاقی درک شده، گامی در جهت کشف جنبه های جدید در حوزه گزارش تخلفات بردارد. این پژوهش، از نوع پژوهش های پیمایشی است و نمونه آماری پژوهش را 173 نفر از دانش آموختگان رشته حسابداران شاغل در بخش های مختلف شرکت های دولتی و خصوصی تشکیل می دهند.. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از طریق تکمیل پرسشنامه در سال 1399 و با روش نمونه گیری غیراحتمالی جمع آوری شده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها با استفاده از مدل سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزیی نشان می دهد که آگاهی اخلاقی تاثیر مثبت و معناداری بر قضاوت اخلاقی حسابداران دارد و شدت اخلاقی درک شده در این رابطه نقش تعدیل گر ایفا می کند. همچنین نتایج نشان می دهد که قضاوت اخلاقی حسابداران تاثیر مثبت و معناداری بر تمایل آنان به گزارش تخلفات مالی به مراجع داخل و خارج سازمان دارد و این رابطه به واسطه متغیر شدت اخلاقی درک شده تعدیل نمی گردد. به طور کلی نتایج بیانگر آن است که مدل تصمیم گیری اخلاقی اقتضایی مساله، تا حدودی منجر به درک بهتری از عوامل موثر بر گزارش تخلفات مالی می گردد. لذا ضروری است که یکی از عمده ترین دغدغه های حسابداران در سطوح مختلف مدنظر قرادادن اخلاق و اصول اخلاقی برای ایجاد بستری مناسب برای بهبود عملکرد حرفه حسابداری باشد.