تغییرات فیزیولوژیکی در طول سرمادهی پیاز سوسن چلچراغ (Lilium ledebourii)، یک گونه کمیاب بومی ایران

سوسن چلچراغ یکی از گونه های نادر بومی و در معرض خطر انقراض است که برای رشد و گلدهی مناسب نیاز به یک دوره سرمایی دارد. این آزمایش به منظور بررسی اثرات سرمادهی پیاز بر تغییرات تنظیم کننده های رشد درون زای آبسیزیک اسید (ABA)، ایندول استیک اسید (IAA)، جیبرلیک اسید (GA3) و قندهای محلول ساکارز، فروکتوز، گلوکز و همچنین ساپونین تام در طول خواب پیاز سوسن چلچراغ انجام شد. بدین منظور پیازهای این گیاه در دمای 1 یا 7 درجه سانتی گراد به مدت 0، 30، 90،60 و 120 روز قرار گرفتند و پس از پایان هر دوره، از انبار برداشت و توسط دستگاه  HPLC  تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که سرمادهی پیازها در یک درجه سانتی گراد به مدت 120 روز باعث کاهش سطح ABA  شد در حالیکه 7 درجه سانتی گراد در همان مدت زمان سبب افزایش جزیی در سطح این هورمون شد. تیمارهای سرمایی یک درجه سانتی گراد سبب افزایش سطح IAA  و GA3 شدند اما در 7 درجه سانتی گراد سطح IAA تقریبا ثابت باقی ماند و GA3 کاهش جزیی نشان داد. غلظت های ساکارز و فروکتوز در هر دو تیمار دمایی افزایش یافتند در حالیکه مقدار گلوکز کاهش یافت. انبار پیازها در 7 درجه سانتی گراد به مدت 120 روز بالاترین سطح ساپونین تام را سبب شد. تغییرات هورمون ها و قندهای اندازه گیری شده در 1 درجه سانتی گراد بیشتر از 7 درجه سانتی گراد بود.