اثر پرایمینگ بذر بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک، عملکرد و پروتئین دانه در سه رقم گندم (Triticum aestivum L) دیم

بررسی اثر تیمارهای پرایمینگ بذر بر عملکرد سه رقم گندم نان ریژاو، سرداری و کریم طی مطالعه ای در مزرعه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سال های 95-1394 و 96-1395 انجام شد. بیشترین میانگین درصد پوشش گیاهی در ابتدای فصل رشد با 9/39 درصد از رقم سرداری و تیمار اوره 4 گرم در لیتر به دست آمد. بیشترین شاخص پایداری غشای برگ پرچم با 6/71 درصد در رقم کریم با استفاده از سولفات روی آبدار 3/0 درصد مشاهده شد. کمترین میانگین سرعت از دست دادن آب برگ پرچم از رقم کریم و تیمار سولفات روی آبدار 3/0 درصد برابر با 6/30 درصد به دست آمد. همچنین، بیشترین عملکرد دانه از رقم ریژاو و تیمار پرایمینگ بذر با اوره 4 گرم در لیتر (4/2801 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد. بیشترین میانگین درصد پروتیین دانه به روش NIR از رقم کریم و تیمارهای اوره با غلظت 4 گرم در لیتر (32/12 درصد)، اسید آسکوربیک (31/12 درصد) و جیبرلیک اسید (18/12 درصد) با غلظت 100 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، تیمارهای پرایمینگ با اوره 4 گرم در لیتر، سولفات روی آبدار 3/0 درصد، اسید آسکوربیک 100 میلی گرم بر لیتر و کلرید پتاسیم 100 میلی مولار دارای بیشترین میانگین های عملکرد دانه بودند. بر اساس مجموع صفات اندازه‎گیری شده در طول فصل رشد، مقادیر عملکرد و پروتیین دانه، تیمارهای اوره با غلظت 4 گرم در لیتر، سولفات روی با غلظت 3/0 درصد، اسید آسکوربیک با غلظت 100 میلی گرم بر لیتر و پتاسیم کلراید با غلظت 100 میلی گرم در لیتر به‎عنوان تیمارهای مناسب و برتر پرایمینگ بذر در این تحقیق شناسایی و قابل توصیه هستند.