واکاوی مبانی فقهی حمایت کیفری از حق امنیت شهروندان غیرمسلمان ذمی و مستامن در سایه حکومت اسلامی

امنیت از موضوعات بسیار مهم و رایج حیات بشری از قرون گذشته تا به امروز بوده است که درزمره حقوق شهروندی قرار می گیرد و یکی از مهم ترین حقوق شهروندی در اندیشه اسلامی، تامین و تضمین امنیت حیات فرد است. غیرمسلمانان ذمی و مستامن با قرارداد ذمه یا امان، تحت حمایت حکومت اسلامی قرار می گیرند و از حقوق شهروندی برخوردار می شوند. در حقوق اسلامی از حیات شهروندان مسلمان با شناسایی قصاص قاتل به قتل عمد، حمایت کیفری به عمل آمده است. حال این سوال مطرح می شود آیا شهروندانی که مسلمان نیستند و براساس قرارداد ذمه یا امان تحت حمایت حاکمیت اسلامی قرارگرفته اند، می توانند از این حمایت کیفری برخوردار شوند؟ پاسخ فقیهان به این سوال متفاوت است. مشهور فقیهان با لحاظ شرط تساوی در دین، قصاص قاتل مسلمان را برنمی تابند. درمقابل عده ای از فقیهان با استناد به اطلاقات ادله قرآنی چون «النفس بالنفس» نظریه حمایت کیفری از حیات اهل ذمه و مستامن با قصاص نفس مسلمان در قتل عمد را می پذیرند. در این نوشتار با خوانش مجدد ادله مربوط، نظریه اخیر مورد تاکید قرارگرفته است.