محیط شناسی در دیپلماسی عمومی؛ مطالعه موردی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی

عمده پژوهش هایی که درخصوص دیپلماسی عمومی صورت گرفته است، به این مهم ازمنظر چیستی و چرایی نگریسته اند؛ به همین دلیل بیشتر پژوهش های مرتبط، در مقام تشریح و تبیین مفهومی و بیان اهمیت این نوع از دیپلماسی برآمده اند. در این میان، کم تر پژوهش هایی بر چگونگی طراحی و تحقق دیپلماسی عمومی متمرکز شده اند. این نگاه فرآیندی به دیپلماسی عمومی، شامل چندین مرحله و جزء است و این مقاله، کوشیده است تا در پاسخ به این سوال که محیط شناسی در دیپلماسی عمومی چگونه است،؟ یکی از مراحل مهم طراحی آن را تشریح و محیط شناسی دیپلماسی عمومی جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان سعودی را ارایه دهد. یکی از رویکردهای مستمر حکومت عربستان برای مهار جمهوری اسلامی ایران از درون، بهره برداری از فضای مجازی و تاسیس شبکه های تلویزیونی ماهواره ای و رسانه های دیگر است تا مردم ایران را مخاطب خود قرار دهد. این درحالی است که ایران کمتر در مقام مواجهه این چنینی با عربستان برآمده است. براین اساس فرصت ها و زمینه های موجود در عربستان برای دیپلماسی عمومی ایران به صورت موردی مطالعه می شود. به دلیل ماهیت اکتشافی مقاله، فرضیه ای درنظر گرفته نشده است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و مبتنی بر اعتبارسنجی میدانی (با استفاده از خبرگان) است. تلاش شده تا داده های موردنیاز علاوه بر منابع کتابخانه ای، از طریق مصاحبه با 18 نفر از خبرگان گردآوری و با نرم افزار MAXQDA کدگذاری شود. ابزار تحقیق، پرسشنامه محقق ساخته است که در اختیار 32 نفر از خبرگان مرتبط با موضوع قرار داده شد و نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل گردید تا فرصت ها و زمینه های موجود برای دیپلماسی عمومی ج.ا.ایران در عربستان، شناسایی و رتبه بندی شود.