به سوی راهبردهای کاهش خشونت در جامعه با فراتحلیل «نزاع»

نزاع در زمره یکی از مهم‌ترین آسیب‌های اجتماعی جامعه به ‌شمار می‌رود که پیامدهای آسیب‌زایی بر جامعه برجای می‌گذارد. بر این مبنا این پژوهش در چارچوب فراتحلیل آسیب های اولویت دار کشور به کندو کاو و جمع‌بندی عوامل موثر بر آسیب نزاع بر اساس برآیند یافته‌های به دست آمده در پژوهش های یک دهه اخیر ایران پرداخته است.

متناسب با ماهیت فراتحلیل، بعد از پالایش پژوهش‌های شناسایی شده طی سالهای 1388 تا 1397، در نهایت، 20 مطالعه واجد شرایط اولیه برای فراتحلیل شدند. یافته‌های آماری پژوهش های منتخب به کمک نرم افزار CMA2 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.

نتایج فراتحلیل نشان داد در مورد فرضیات مربوط به نزاع نشان داد که هفت متغیر پرتکرار در میان مطالعات، همگی تاثیر معناداری بر نزاع یا گرایش به نزاع در افراد دارند. تحصیلات با اندازه اثر متوسط 352/0-، سن با اندازه اثر متوسط 331/0-، پایگاه اقتصادی اجتماعی با اندازه اثر متوسط 270/0- و کنترل اجتماعی با اندازه اثر متوسط 239/0- همگی تاثیر معکوس و بازدارنده‌ای بر نزاع و پتانسیل بروز آن در افراد نشان دادند. در مقابل، متغیرهای احساس محرومیت نسبی با اندازه اثر متوسط 309/0، قوم گرایی با اندازه اثر متوسط 427/0 و احساس آنومی با اندازه اثر متوسط255/0، تاثیر مستقیم و محرک بر نزاع یا پتانسیل بروز آن در افراد نشان داده‌اند. بر اساس نتایج به دست آمده از این فراتحلیل، که در واقع برآیند نتایج پژوهش‌های معتبر اخیر در کشور بوده، پیشنهادهای کاربردی جهت پیشگیری و کاهش جرم نزاع در جامعه ارایه شده است و نتیجه گرفته شد با افزایش نارضایتی اجتماعی،‌ ناسازگاری اجتماعی، انزوای اجتماعی و محرومیت نسبی میزان گرایش به نزاع افزایش خواهد یافت.