میزان آگاهی پرستاران از حقوق بیمار: یک مطالعه مرور نظام مند در مطالعات انجام شده در ایران

رضایتمندی از مشخصه های اثربخشی بیمارستان محسوب می شود و لازمه دستیابی به آن رعایت حقوق بیماران است. با توجه به ضرورت آگاهی پرستاران از منشور حقوق بیمار این مطالعه با هدف مرور نظام مند میزان آگاهی پرستاران از منشور حقوق بیمار در مطالعات انجام شده در ایران صورت گرفت.

این مطالعه از نوع مرور نظام مند می باشد. ارزیابی کیفیت مقالات با استفاده از چک لیست استاندارد STROBE، صورت گرفت. مطالعات اولیه انجام شده از مقالات پایگاه های اطلاعاتی فارسی زبان؛SID ،Iranmedex،Magiran و پایگاه های انگلیسی زبان Science Direct، PubMed، ProQuest،Cochrane Library،Embase،Scopus و موتور جستجوگر Google Scholar، از بازه زمانی دی ماه سال 1380 تا دی ماه سال 1400 مورد بررسی قرار گرفت. به منظور دستیابی به متن کامل مقالات از کلید واژه های فارسی؛ حقوق بیمار،ایران، اگاهی، پرستاران و ترکیب آنها و استفاده از روش های جستجوی بولین و عملگرهای And و OR و کلید واژه های Mesh شامل؛ Patient, Nurse Awareness, Iran ،Patient`s Right in Iran،  استفاده گردید.

در مرحله اولیه جستجوی مطالعات 569 مطالعه بررسی گردید. سپس پژوهشگران به بررسی مقالات جستجو شده پرداختند و تعداد 553 مطالعه بدلیل مرتبط نبودن با موضوع مورد مطالعه و تکراری بودن و عدم دسترسی به مقاله کامل حذف گردید. در نهایت 17 مطالعه جهت نگارش این مطالعه استفاده گردید. بیشترین میزان آگاهی بیماران در مورد منشور حقوق بیمار در مورد حفظ حریم شخصی و حق دریافت خدمات مطلوب سلامت بود. در اکثر مطالعات مورد بررسی فقط بین سابقه کار و میزان آگاهی پرستاران ارتباط معنی داری وجود داشت. اما در اکثر مطالعات بین جنسیت، سن، وضعیت تاهل و سطح تحصیلات با میزان آگاهی پرستاران ارتباط معنی داری وجود نداشت.

اگرچه تعمیم نتایج بر اساس این میزان مطالعه به کل جامعه پرستاران ایران، چندان قابل اطمینان نیست با این حال، آنالیز یافته های پژوهش هایی که تاکنون در زمینه میزان آگاهی پرستاران در مورد منشور حقوق بیمار انجام شده است؛ سطح مطلوبی از آگاهی را نشان می دهد. همچنین نتایج نشان داد که در اکثر مطالعات از میان مولفه های دموگرافی، بین سابقه فعالیت حرفه ای و میزان آگاهی پرستاران ارتباط معناداری وجود دارد؛ بنابراین علاوه بر توجه مسیولان امر به آموزش مستمر و آگاهی بخشی مداوم در زمینه مفاد منشور حقوق بیمار؛ توجه به رعایت حقوق بیمار در مقام عمل و در طول دوران خدمت نیز می تواند، بر ارتقای سطح آگاهی پرستاران اثرگذار باشد. لذا لازم است این مسئله مورد توجه متولیان مراکز بهداشتی و درمانی قرار گیرد و تدابیری جهت اجرای هر چه بهتر آن فراهم گردد.لیسی زبان Science Direct، PubMed و Scopus و موتور جستجوگر گوگل اسکالر از بازه زمانی دی ماه سال 1380 تا دی ماه سال 1400 صورت گرفت. به منظور دستیابی به متن کامل مقالات از کلید واژه های فارسی؛ حقوق بیمار، اگاهی، پرستاران و ترکیب آنها و کلید واژه های انگلیسی Patient, Awareness ،Patient`s Right in Iran، استفاده گردید.