بررسی شیوع خشکی دهان (زروستومیا) و کاهش ترشح بزاق در افراد فاقد مشکلات دهان و دندان در شهر شیراز

بزاق یکی از مهم ترین مایعات بدن است، کمبود این مایع پیامدهای زیادی برای بیمار دارد.  لذا هدف از این مطالعه  تعیین و بررسی شیوع خشکی دهان(زروستومیا) و کاهش ترشح بزاق در افراد فاقد مشکلات دهان و دندان در شهر شیراز بود.
 

 در این مطالعه توصیفی مقطعی که در سال 1397 در دانشکده دندانپزشکی شیراز انجام شد. 450 نمونه از بین همراهان بالای 18 سال بیماران مراجعه کننده به دانشکده دندانپزشکی شیراز انتخاب شدند. در این مطالعه از پرسشنامه فاکس برای ارزیابی ذهنی خشکی دهان(زروستومیا) و مقیاس خود ارزیابی زونگ برای ارزیابی افسردگی استفاده شد. برای ارزیابی میزان بزاق تحریک شده و بدون تحریک(خشکی دهانی عینی یا هایپوسالیواسیون) از روش تف کردن استفاده شد. هنگامی که میزان بزاق کمتر از 1/0 گرم در دقیقه بود، خشکی دهانی عینی تحریکی و هنگامی که میزان بزاق کمتر از 7/0 گرم در دقیقه بود، خشکی دهانی عینی بدون تحریک در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری مجذور کای تجزیه و تحلیل شدند. 

در این مطالعه، 399 بیمار(118 مرد، 280 زن) مورد بررسی قرار گرفتند، 46 درصد نفر از جمعیت، خشکی دهان ذهنی(زروستومیا)  یافت شد. با این وجود، 5/18 درصد خشکی دهانی عینی بدون تحریک و 3/12 درصد خشکی دهانی عینی تحریک شده داشتند. بیماران 30 تا 45 ساله در مقایسه با سایر گروه های سنی بیشتر از خشکی ذهنی و عینی دهان رنج می بردند(048/0=p و 032/0=p). افسردگی، استفاده از داروهای ضدفشار خون بالا و ضددیابت و سطح پایین تحصیلات به طور معنی داری با خشکی دهانی عینی ارتباط داشت(01/0p<، 01/0p< و 038/=p). 

خشکی دهان ذهنی می تواند فارغ از خشکی دهان عینی اتفاق بیافتد. هم چنین، خشکی دهان به عنوان یک علامت عینی و ذهنی نه تنها در افراد مسن، بلکه در جوانان نیز می توانند دیده شود. پزشکان و دندانپزشکان باید با عوامل ایجاد کننده این عارضه مانند؛ افسردگی، داروها و سطح تحصیلات به عنوان یک وضعیت ناتوان کننده و مخرب  که بر همه رده های سنی تاثیر می گذارد، آشنا باشند.