مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و رفتاردرمانی شناختی بر تاب آوری، تنظیم شناختی هیجان و ولع مصرف در افراد سوءمصرف کننده مواد

باتوجه به شیوع روزافزون اعتیاد، هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی طرحواره ‏درمانی و رفتاردرمانی‏ شناختی بر تاب‏آوری، تنظیم شناختی هیجان و ولع مصرف در افراد سوء‏مصرف ‏کننده مواد بود.

این مطالعه یک طرح نیمه آزمایشی با پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل در انتظار درمان بود. جامعه آماری این پژوهش سوء مصرف کنندگان مواد مراجعه کننده به کلینیک‏ های تخصصی درمان سوء مصرف مواد در شهر مشهد در سال 1399 بود. پژوهش حاضر بر روی 45 فرد در سه گروه طرحواره‏ درمانی (15نفر؛20جلسه؛ جلسه90دقیقه؛ هفته ‏ای یکبار)، رفتاردرمانی‏ شناختی (15نفر؛ 12جلسه؛ جلسه90دقیقه؛ هفته ‏ای یکبار) و کنترل در انتظار درمان (15نفر) انجام گردید. گروه‏ ها با استفاده از مقیاس تنظیم شناختی هیجان گارنسفکی (2001)، تاب‏ آوری کانر و دیویدسون (2003) و مقیاس کوتاه ولع مصرف مواد (1995) مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند.

نتایج بیانگر آن بود که طرحواره درمانی و رفتاردرمانی شناختی بر تاب آوری، تنظیم شناختی هیجان و ولع مصرف در دو گروه آزمایش به طور معناداری موثر بودند و رفتاردرمانی شناختی در پس آزمون تاثیر بیشتری بر تاب آوری و ولع مصرف مواد و طرحواره درمانی تاثیر بیشتری در مرحله پیگیری در تنظیم شناختی هیجان، تاب آوری و ولع مصرف افراد داشت (0/05>P).

 بنابراین، هر دو روش طرحواره ‏درمانی و رفتاردرمانی‏ شناختی بر متغیرهای پژوهش در افراد سوء‏مصرف ‏کننده مواد موثر هستند. اما، طرحواره ‏درمانی اثر موثرتری در پیشگیری از بازگشت نشانگان در دراز‏مدت دارد.