مقایسه ویژگی های شخصیتی و کارکردهای اجرایی (بازداری و تصمیم گیری)در افراد موفق و ناموفق در ترک اعتیاد

پژوهش حاضر به‏منظور مقایسه ویژگی‏های شخصیتی و کارکردهای اجرایی (بازداری و تصمیم‏گیری) در افراد موفق و ناموفق در ترک اعتیاد انجام شد.

این پژوهش یک طرح علی-مقایسه‏ای بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی مردان و زنان موفق و ناموفق در ترک اعتیاد به مواد (مخدر و صنعتی) مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد در منطقه شرق تهران تشکیل داد. از بین آن‏ها با روش نمونه گیری در دسترس تعداد 110 نفر (55 نفر موفق در ترک اعتیاد و 55 نفر ناموفق در اقدام به ترک) انتخاب شد. برای گردآوری داده‏ها از پرسشنامه صفات پنجگانه شخصیت- فرم بلند، آزمون برو/نرو و آزمون خطرپذیری بادکنکی بارت استفاده شد. داده‏ها با استفاده از روش‏های آمار توصیفی، رعایت پیش فرض‏های آزمون‏ های پارامتریک و تحلیل واریانس چندمتغیره تحلیل شد.

نتایج نشان داد که بین افراد موفق و ناموفق در اقدام برای ترک اعتیاد در تصمیم‏گیری تفاوت معناداری وجود ندارد (0/05<p). همچنین، نتایج نشان داد که بین دو گروه موفق و ناموفق در اقدام برای ترک مواد از نظر بازداری شناختی و ویژگی‏های شخصیتی شامل وظیفه‏ شناسی، مقبولیت، گشودگی در تجربه، روان‏نژندی و برون‏گرایی تفاوت معناداری وجود دارد (0/05>p). به این صورت که افراد موفق در ترک اعتیاد نسبت به افراد ناموفق در ویژگی‏های شخصیتی و بازداری شناختی، عملکرد و کارآمدی بهتری داشته‏اند اما بین توان تصمیم‏گیری در مواجهه با وسوسه مصرف دو گروه تفاوت وجود نداشته است.

 کارکردهای اجرایی و ویژگی‏های شخصیتی در توانایی افراد برای ترک و مقابله با وسوسه مصرف نقش دارند. بنابراین، پیشنهاد می‏شود که مراکز ارایه‏دهنده خدمات در حوزه پیشگیری، درمان و توان‏بخشی افراد در مواجهه با مواد علاوه بر اقدامات متداول به ویژگی‏های شخصیتی و کارکردهای اجرایی افراد نیز توجه داشته باشند.