باستان /مردم شناسی خیش و سنت شخم زنی، پژوهش موردی: روستای تنگ کوشک در کهگیلویه و بویراحمد

باستان شناسان چندین دهه است که به اهمیت پژوهش های مردم شناسی در تحلیل و تفسیر مدارک باستان شناختی پی برده اند. هدف اصلی این قبیل پژوهش ها درک رفتارهای جوامع مورد مطالعه و تفسیر درست مدارک باستان شناختی است. در این مقاله بر اساس سنت شخم زنی در روستای تنگ کوشک استان کهگیلویه و بویراحمد، داده های باستان شناسی ارزیابی شده است تا از این طریق بتوان میزان مشابهت در سنت های کشاورزی ادوار گوناگون باستان با حال حاضر را سنجید. در این پژوهش ابتدا چگونگی و مراحل ساخت خیش، اجزای آن و نوع کاربری آن در زمین های کشاورزی منطقه بررسی شده و سپس با جستجوی منابع و مدارک باستان شناختی، هر جا که نمونه ای در مورد سنت شخم زمین در ادوار گذشته به دست آمده، معرفی و سپس اجزای خیش های باستانی با نمونه موردی معاصر تطبیق داده شده است تا از این طریق هم انواع خیش های موجود در مدارک باستان شناختی آشکار شود و هم نزدیک ترین نمونه به خیش مذکور بازشناسی گردد. این کار بدون طبقه بندی خیش های موجود در کشاورزی سنتی در ایران میسر نمی شد. یافته های این پژوهش نشان داد که نمونه هخامنشی مورد مطالعه، نزدیک ترین شباهت را به نمونه تنگ کوشک دارد.