شناسایی و تحلیل رویکرد متناهی آمیخته در تحلیل ناهمگنی درمطالعه رابطه شدت روشنایی نور روز در فضاهای مسکونی و شادمانی ساکنان

در مدل سازی معادلات ساختاری، رویکرد متناهی آمیخته بعنوان یکی از انواع روش های آماری (در تحلیل ناهمگنی)، ابزاری برای محققین جهت بررسی ارتباطات میان چندین متغیر در یک مدل محسوب می شود. در عین حال چگونگی انتخاب جامعه و نمونه آماری، یکی از مهمترین موضوعات پیش روی پژوهشگران در فرآیند تحقیق است. در بسیاری از روش های تحلیل آماری، اینگونه فرض می گردد که داده ها، از یک جامعه آماری مشخص انتخاب شده اند، درحالی که این فرض اغلب غیرواقعی بوده و داده های گردآوری شده، الزاما از یک گروه مشابه افراد حاصل نشده و مشارکت کنندگان اغلب از چند گروه مختلف هستند. منظور از این گروه ها، متغیرهای جمعیت شناختی نیست؛ زیرا این متغیرها را براحتی می توان کنترل نمود. بلکه گروه های دیگری در نمونه آماری پژوهش قرار دارند که شناسایی و کنترل آن ها بسادگی امکان پذیر نیست. تحلیل ناهمگنی داده ها به همین موضوع اشاره دارد که ممکن است داده های جمع آوری شده، همگی از یک جنس و خانواده نباشند؛ بنابراین تحلیل آن ها تحت یک گروه، در نهایت به نتایج غیردقیق و سردرگمی محقق در تفسیر نتایج منجر می شود.

مقاله حاضر با ارایه یک پژوهش نمونه، ضمن معرفی تحلیل ناهمگنی آمیخته بعنوان روشی تاثیرگذار در تفسیر نتایج، نحوه کاربرد آن را در پژوهش های حوزه معماری و محیط ساخته شده تبیین می نماید. سوال تحقیق: این پژوهش با دیدگاهی انسان محور و رویکردی روش شناسی در تحلیل و آنالیز رابطه شدت نور روز و شادمانی ساکنان در واحدهای مسکونی، به واسطه دو روش تحلیل همگنی و ناهمگنی، سعی در پاسخ به این پرسش دارد که «شدت روشنایی های گوناگون نور روز در فضای نشیمن مجتمع های مسکونی چه تاثیراتی بر سلامت روان و شادمانی ساکنان دارد».

جامعه آماری پژوهش، واحد های مسکونی 180-80 مترمربعی در مجتمع های مسکونی کوتاه مرتبه شهر اصفهان هستندکه به کمک چک لیست مشاهده و پرسشنامه شادمانی آکسفورد، اطلاعات مرتبط با پیکره بندی واحد های مسکونی و نمرات شادمانی ساکنان گردآوری و سپس شبیه سازی فضای نشیمن واحدها در نرم افزار رادیانس و از طریق کدهای برنامه-نویسی پایتون (به منظور استخراج sDA) صورت گرفته است. در نهایت با استفاده از ماژول FIMIX-PLS در نرم افزار SmartPlS 3.2.3به شناسایی و تفسیر ناهمگنی آمیخته در مدل سازی معادلات ساختاری پرداخته شده است.

تجزیه وتحلیل داده ها نشان دهنده تاثیر ناشی از فرض همگنی یا ناهمگنی نمونه آماری بر نتایج می باشد. تا آنجا که اگرچه فرض همگنی نشان دهنده عدم تاثیر شدت روشنایی های گوناگون بر شادمانی ساکنان است، فرض ناهمگنی، حاکی از تاثیرات مثبت و قوی روشنایی Lux500 بر شادمانی و تاثیرات منفی و معکوس نور Lux2000 بر شادمانی ساکنان در گروهی از داده ها است