سازوکارهای حمایتی و تعدیل کننده عوامل خطر گرایش اطفال و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان

اطفال و نوجوانان در جوامع مهم ترین و حساس ترین قشر به لحاظ توجه و مراقبت هستند، بر همین اساس از جمله دغدغه های کلان در جوامع کنونی، گرایش اطفال و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان و به تبع آن، کاهش سن مصرف می باشد. از همین رو، این پژوهش به دنبال بررسی این امر است که عوامل خطر و حمایتی در مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان شامل چه مواردی هستند و تعادل میان آنها چگونه منجر به کاهش گرایش اطفال و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان می گردد.

این پژوهش با رویکرد کمی و به شیوه پیمایشی انجام شده و به لحاظ بازه زمانی مقطعی بوده که در سال 1400 انجام شده است. جامعه آماری شامل 384 نفر اطفال و نوجوانان 12 تا 18 سال شهر کرج هستند که به شیوه سهمیه ای اطلاعات آماری و پرسشنامه ای از آنها جمع آوری شده است. تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزارهای آماری Spss و Amos انجام شده است.

یافته های آماری حاصل از آزمون فرضیات نشان داده که همبستگی معناداری بین عوامل حمایتی (خانواده، مدرسه و مداخله زودهنگام) و عوامل خطر (اختلال سوء مصرف مواد مخدر و داورهای روان گردان، سن مصرف و تاثیر تبلیغات) با میزان گرایش اطفال و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان وجود دارد و متغیر عوامل حمایتی 38 درصد و متغیر عوامل خطر 22 درصد از واریانس متغیر وابسته گرایش اطفال به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان را تبیین کرده اند و ضرایب به صورت تعدیلی اثرگذاری معناداری در قالب مدل سازی معادله ساختاری داشته و در این وضعیت عوامل حمایتی با ضریب منفی (42/0-) مانع تحقق گرایش اطفال و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان می شود و برعکس، متغیر عوامل خطر با ضریب مثبت (66/0) توانسته نقش مثبتی در گرایش اطفال و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان داشته باشد.

به کارگیری سازوکارهای حمایتی موجب تعدیل عوامل خطر گرایش اطفال و نوجوانان به مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان می باشد. برای این منظور در کنار اقدامات آموزش محور و خانواده محور، مداخله به منظور پیشگیری، کاهش و کنترل مصرف از عوامل ایجادکننده این تعادل هستند.