بررسی ابزارهای انسجامی در نوشتار فارسی آموزان سطح پیشرفته

ابزارهای انسجامی در تولید متنی سلیس و یکپارچه نقش مهمی را ایفا می کنند. طبق نظریه ی هلیدی و متیسن (2014) که رویکرد اتخاذ شده در این پژوهش است، ابزارهای انسجامی به دو دسته ی دستوری و واژگانی به ترتیب شامل (حروف ربط، ارجاع، جانشینی و حذف) و (تکرار، ترادف، تضاد، شمول، جزءواژگی، با هم آیی) تقسیم می شوند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی عملکرد فارسی آموزان در چگونگی کاربرد ابزارهای انسجامی در نوشتار و مقایسه ی دو مرکز آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان دانشگاه فردوسی مشهد و جامعه المصطفی العالمیه در مشهد است. جامعه ی آماری این پژوهش متشکل از 200 نمونه نگارش فارسی آموزان در سطح پیشرفته است که از هر یک از مراکز به صورت تصادفی با در نظرگرفتن متغیر جنسیت انتخاب شدند. به منظور بررسی معنادار بودن تفاوت متغیرهای مورد بررسی از نرم افزار اس پی اس اس و آزمون تی مستقل استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد در هر دو مرکز میانگین کاربرد تکرار و ارجاع که به ترتیب از نوع واژگانی و دستوری هستند از سایر ابزارهای انسجامی بیشتر است و میانگین کاربرد شمول و جزءواژگی نیز در هر دو مرکز کم است. حذف و جانشینی نیز از کم کاربردترین ابزارهای انسجام دستوری هستند. همچنین، تفاوت معناداری در عملکرد فارسی آموزان دو مرکز در کاربرد برخی از ابزارهای انسجامی (حذف و جانشینی، ارجاع، جزءواژگی، شمول، ترادف) مشاهده شد. علاوه بر این، مشخص شد جنسیت در چگونگی به کارگیری ابزارهای انسجامی تفاوت معناداری ایجاد می کند. بدین معنا که کاربرد برخی از ابزارها انسجامی توسط خانم ها بیشتر از جنس مخالف است.