مسائل اخلاقی در همانندسازی و پژوهش های سلول های بنیادی

سلول های بنیادی رویان انسانی به علت توان بالای تمایز و تولید انواع سلولهای بدن، امیدهای زیادی را در درمان بسیاری از بیماری های صعب العلاج ایجاد نموده اند. در کشور ما نیز طی سال های اخیر فعالیت های انجام شده، موفقیت هایی را در ایجاد سلول های بنیادی در پی داشته است اما فرآوری و استفاده از این فناوری با مباحث اخلاقی و قانونی وسیعی درجهان همراه بوده است. همانند سازی، که با این دانش ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد، توجهات اندیشمندان، رهبران مذاهب، اخلاقیون و سایر اقشار در جوامع مختلف را جلب نموده و با اختلاف نظرات و کشمکش های فراوانی همراه گردیده است. زیرپا گذارده شدن شان و کرامت انسانی، باروری و سقط جنین، صرفا جهت تهیه سلول های مورد نیاز، نگرانی از تلاش برای تولید مشابه انسانی، و بیم از سودجویی های مادی؛ از جمله مسائل اخلاقی مطرح می باشند. لذا جهت پیشگیری از عوارض احتمالی، لزوم توجه دقیق و فوری به پیامدهای اخلاقی این فناوری و تدوین راهکارها و قوانین مورد نیاز وجود دارد. در این خصوص سازمان های جهانی تلاش های گسترده ای زا آغاز نموده اند و سازمان ملل متحد، یونسکو و سازمان جهانی بهداشت در صدد تدوین کنوانسیون یا بیانیه هایی می باشند. کشورهای مختلف نیز قوانینی را در این مورد وضع نموده اند.
برای تدوین مقاله حاضر، عمدتا درPubmed وOvid با سرواژه هایی چون cloning، stemcell،ethics و غیره جستجو نموده ایم. بیشتر مقالات جستجو شده مربوط به ده سال اخیر بوده اند.
یافته ها و در این مقاله ضمن اشاره به کلیات علمی موضوع، بطور عمده به مباحث اخلاقی مطرح می پردازیم و سپس وضعیت قانون گذاری در این مورد در جهان اشاره خواهد گردید. با عنایت به ضرورت توجه عمیق و فوری به جوانب این فناوری جدید در کشور ما و لزوم تبیین دیدگاه های اسلامی در این زمینه، نظرات برخی مجامع و اندیشمندان مذاهب به ویژه اسلام نیز آورده خواهد شد.