حیات اجتماعی اقتصادی یهودیان بنادر و جزایر خلیج فارس در دوره صفویه

خلیج فارس از دیرباز، به علت ویژگی مهاجرپذیری، سکونتگاه اقوام و گروه های بسیاری بوده است. در طول تاریخ، دریانوردی و تجارت باعث شده است بین جمعیت ساکن در آنجا نوعی تعامل و همکاری، فارغ از هرگونه گرایش و تعصب مذهبی، به وجود آید. یهودیان یکی از جوامعی هستند که در این منطقه، سابقه طولانی دارند. آنها باوجود تعداد اندکشان، در تاریخ پرفرازونشیب خلیج فارس و جزایر و بنادر آن نقش مهمی ایفا کرده اند. این مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی و براساس اسناد کتابخانه ای می کوشد با بررسی تاریخ حضور یهودیان در خلیج فارس، حیات اجتماعی آنها را در دوره صفوی واکاوی کند؛ همچنین به این پرسش پاسخ دهد: در دوره صفوی چرا و چگونه از نقش و جایگاه حضور یهودیان در مناسبات اجتماعی اقتصادی بنادر و جزایر خلیج فارس کاسته شد؟ این پژوهش نشان می دهد سرآغاز افول موقعیت و جایگاه اجتماعی اقتصادی یهودیان در خلیج فارس به دوره حضور پرتغالی ها در منطقه برمی گردد. بعدها با تسلط صفویان بر کرانه های خلیج فارس، این امر تشدید شد و صفویان همان سیاست را در شکلی دیگر ادامه دادند. دولت صفوی با تاثیرپذری از سیاست های مذهبی داخلی و مناسبات تجارت خارجی همان سیاست را در پیش گرفت و زمینه را برای افول جامعه یهودیان در خلیج فارس فراهم کرد.